Akışkan Sıcaklığına Göre Yalıtım Malzemesi Seçimi..

Merhaba arkadaşlar;

Bugünkü yazımda uzunca zamandır üzerinde durduğum, yalıtım malzemeleri konusuna bir ek daha yapacağım, üzerinde durmamın sebebi, her yıl milli servetin büyük bir bölümü eksik/yanlış yapılan yalıtım sonucu havaya karışmakta, zaten kıt kanaat yaptığımız birikimler başkalarının ceplerine transfer olmaktadır. Uzunca zamandır bizi takip edenler zaman zaman yaptığımız serzenişlerden ülkemizin sömürülmesine, peşkeş çekilmesine karşı ne kadar duyarlı olduğumuzu zaten biliyorlardır, bunun yanında sistemin bir nebze olsun değişmemesi bizleri boşa harcanan kaynaklar hususunda daha duyarlı hale getiriyor.

Akışkan sıcaklığına göre kullanılabilecek yalıtım malzemesi cinslerine aşağıdaki tablodan ulaşabilirsiniz.

Malzeme cinsi	Max. akışkan sıcaklığı ‘C
Seramik yünü	1800
Taş yünü	750
Cam köpüğü	430
Cam yünü	250
Poliüretan	110
Kauçuk köpüğü	105/170
Polietilen	105/170
Genleştirilmiş polistren	75/85
Ektrüde polistren	75/85

Bir dahaki yazıda buluşmak üzere hoşcakalın..

Su Soğutma Kuleleri..

Merhaba arkadaşlar;

Su soğutmalı soğutma devrelerinin vazgeçilmez bileşenlerinden biri olan su soğutma kuleleri tasarım ve projelendirme sürecide bir okadar dikkatli ve standartlara uygun gerçekleştirilmelidir. Temel olarak chiller’in kondenser tarafındaki sudan suya ısı transferi işleminde soğutma suyunun şartlandırılması için kullanılır. Hava soğutmalı chillerlerin, yüksek maliyet ve işletme giderlerine alternatif olarak, besleme suyu temini ile ilgili herhangi bir sıkıntı olmadığı durumarda tercih edilebilir.

Çeşit olarak tabii ve cebri çekişli olmak üzere iki sınıfa ayrılmaktadır. Cebri çekişli sistemlerde hava bir fan yardımıyla kule içerisine gönderilir. Çoğu soğutma kulesinde soğutulmak istenen çevrim suyu kulenin üst kısmından ince zerrecikler halinde püskürtülür. Kule içerisinde su ve havanın temas yüzeyini arttırmak için ahşap veya plastik dolgu malzemeleri kullanılır.

Soğutma kulesi seçimlerinde en uygun tipi seçebilmek için soğutulmak istenilen suyun debisi, dış ortam yaş termometre sıcaklığı, soğutulmak istenilen suyun giriş ve çıkış sıcaklıklarını önceden tespit etmek gerekir.

İyi tasarlanmış ve etkin çalışan bir soğutma kulesinden su çıkış sıcaklığı genellikle dış ortam yaş termometre sıcaklığının 4-5 derece üstünde olacaktır. Yine kulede meydana gelebilecek buharlaşma, vs. gibi su kayıplarınında toplam kule debisinin %0.1 - %0.2 kadar olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.

Birdaha ki yazıda buluşmak üzere, hoşcakalın..

Isı Yalıtımında Yoğuşma..

Merhaba arkadaşlar;

Yoğuşma mekanik tesisatın her alanında karşımıza çıkıyor, en pratik tarifi ile havanın taşıyamadığı nem miktarının bu buharı fazından, suya veya buza dönüşmesine yoğuşma adı verilir. Bu işlem yüzeylerde kimyasal reaksiyonlara ve yüzeyin teknik özelliklerinin değişmesine/kötüleşmesine sebebiyet verir. İstenmeyen bu durum mekanik tesisat ve yapının her kısmında gözlenebilir. Yalıtılmamış soğutma hatlarında, klima hava kanallarında, yapı bileşenlerinin malzeme yüzeylerinde gözlemlenebilir. Her halükarda tesisata ve yapıya zaman içerinde onarılması güç zararlar verebilir.

Örneğin 20’C sıcaklıktaki hava bünyesinde en fazla 17.3 g/m3 su buharı barındırabilirken, 10’C sıcaklıktaki hava ise en fazla 9.4 g/m3 su buharını bünyesinde barındırabilir. Bu durumda 7.9 g su buharı yoğuşarak suya veya buza dönüşecektir. Isı yalıtımında yoğuşma oluşması her zaman sorun olabileceğini göstermiyor, TS 825 bünyesindeki yoğuşma ve buhar geçişi hesaplarına göre irdelendiğinde yüzeylerde meydana gelebilecek yoğuşmanın standartta tavsiye edilen sınır değerler altında kalması yeterli olmaktadır. TS 825 bünyesindeki bu hesap çeşitleri ile ilgili tüm çözüm MTH için K Değeri Hesabı R2009 yazılımında bulunmaktadır. Bizce en pratik yöntem bu uzun ve karmaşık yoğuşma ve buhar geçişi hesaplarının MTH paket yazılımı ile çözülmesidir.

Bir dahaki yazıda buluşmak üzere, hoşcakalın..

Sevgi ve Saygıyla Anıyoruz..

Merhaba arkadaşlar,

 

Aramızdan ayrılışının 73. Yıl dönümün de, ulu önder Atatürk’ü sevgi ve saygıyla anıyoruz. Yeni nesillere eserini anlatmak ve gönül rahatlığı ile emanet etmek için var gücümüzle çalışıyoruz, Rahat uyu, ruhun şad olsun.

Psikrometri’de Nemlendirme..

Merhaba arkadaşlar,

Daha önceki yazılarımızda psikrometrik diagramın ve üzerindeki proseslerin nasıl oluşturulacağına dair sizleri bilgilendirmeye çalışmış ve psikrometri konusunun klimatizasyonun temel direği olduğunu belirtmiştim. İşte burdan hareketle Psikrometride nemlendirme konusunu biraz daha açmak gerektiğine karar verdim. Biliyorsunuz nemlendirme işlemi istediğimiz ortam kalitesinin yaratılmasında son derece önemli bir rol üstleniyor, bunun yanında ortama getirdiği gizli ısılar nedeni ile ısıtma proseslerinde ve hassas kontrollü sistemlerde tercih ediliyor. Soğutma proseslerinde karşımıza çıkan yoğuşma vasıtasıtası ile nem alma işlemi ısıtma proseslerinde gizli ısı artışı olarak kendini gösteriyor.

Proses içerisinde veya proses sonunda oluşacak şartlanmış havaya ortam içerisinde nemlendirme uygulanabilir, bizim bugün irdeliyeceğimiz kısım cihaz içerisinde, sulu ve su buharlı nemlendirme olacak. Sulu nemlendirme sistemlerinde nem klima santrallerindeki özel bir nemlendirici hücre içerisinde suyun atomize (çok küçük su damlacıkları) haline getirilip hava içerisine karıştırılması ile elde edilir. Bu sistem su püskürtmeli nemlendirici (hava yıkayıcı), havayı yönlendiren deşektör, havuz, su sirkülasyonu ve püskürtme sistemi (pompa, yatay-düşey borular, püskürtme memeleri), sürüklenen su damlalarını havadan ayıran seperatör ve sızdırmaz kontrol kapağını içermeklidir. Buharlı nemlendirme, kendinden buhar üreten tam otomatik elektrikli buharlı nemlendirici yardımıyla yapılmaktadır. Nemlendiricinin buhar püskürtme nozulu klima santralı nemlendirme hücresi içine veya besleme havası kanalına uygun şekilde yerleştirilmelidir.

Kullanılan nemlendirici sağlığa zarar vermemelidir. Kullanılan nemlendiricinin suyundaki bakteri konsantrasyonu sağlığa zarar vermeyecek oranda olmalıdır. Eğer suyun içindeki bakteri oranı tehlikeli olacak derecede tahmin ediliyorsa, su kalitesi kontrol edilmelidir. Hastalığa neden olmayan bakteriler için nemlendirici suyun içindeki bakteri konsantrasyonu 10.000. cfu/ml geçmemelidir. Ancak, 1000 cfu/ml’den yüksek konsantrasyonlarda ise, nemlendirici suyu kontrol edilmeli ve temizlenmelidir. Nemlendiricinin bakımı ve kontrolü için sorumlu atanmalı ve yapılan ölçümler kayıt edilmelidir. Bu doğrultuda üretici tarafından servis ve bakım kılavuzu hazırlanmalı ve kullanıcıya verilmelidir. Nemlendiricinin temizlenme ve servis periyotları kullanıcı tarafından belirlenmelidir. Sirkülasyonlu nemlendiricilerde suyun içinde biriken bakteriler, pas ve biriken partiküllerin azaltılması için temiz suyun ilave edilmesi yerine, havuzdaki suyun tamamen boşaltılması ve yeniden temiz su doldurulması tavsiye edilmektedir. Temizlik işlemlerinden sonra nemlendirici dezenfekte edilebilir ancak, dezenfektasyon malzemesi nemlendirme prosesine ve dolayısı ile iç ortamın havasına karışmamalıdır

İstenilen konfor şarları ve santral içindeki hava debileri belli olduğundan ortama gönderilmesi gereken suyun veya buharın debisi rahatlıkla hesaplanabilir.

Yukarıdaki sistemi temsil etmek üzere kütle ve nem bağıntıları aşağıdaki gibi çıkartılabilir.

Bulunur. Psikrometrik diagramda bu bağlantı; olaydaki değişimin, havanın cihaza giriş noktasında itibaren doyma eğrisine doğru doğrusal bir değişim gösterdiğini vermektedir. Bu doğrunun nemide püstürtülen suyun veya buharın hw antalpisine eşittir.

MTH için Psikrometrik diagramda küçük bir örnek ile verilecek su miktarının h (kg/h) nasıl hesaplandığını rahatlıkla anlıyabiliriz.

Kuru hava kütlesi 100 kg/dk, kuru termo metre sıcaklığı 20 C ve yaş termometre sıcaklığı 8 C olan hava şekil.1 deki bir cihaza benzer bir tesisatta, 100 C sıcaklıktaki doymuş buhar ile nemlendiriliyor. Nemlendirici çıkışındaki havanın çiğ noktasının 13 C olması istendiğine göre bu işlem için gerekli buhar debisini bulalım.

Buna göre 1 nolu noktanın antalpisi hg = 2691 kj/kg olduğundan psikrometrik diagramda 1 ile 2 noktası arasındaki doğrunun eğimi için

     dh

_{------------------ =} 2.691 kj/kg

     dW

yazılabilir. Bu eğimdeki doğru psikrometrik diagramdaki yarım daire şeklindeki cetvelden işaretlenir ve havanın nemlendirici cihaza giriş sıcsaklığı olan 1 noktasından bu doğruya paralel bir doğru çizilir. Bu doğru çiz noktası sıcaklığı 13 C olan 2 noktasına doğru uzatılır. Bu işlem için gerekli olan buhar miktarı ile giriş ve çıkıştaki özgül nemler yardımı ile bulunabilir.

Mw = ma x (W2-W1) = 45.6 kg/h

Bir dahaki yazımızda ortam içinde nemlendirme konusuna değineceğiz. Hoşçakalın..

Autocad’de Hava Kanalı Çizim Usulleri II

Merhaba arkadaşlar,

Öncelikle sizlerden yazılarıma biraz ara verdiğim için özür diliyorum, malumunuz hepimizin bir hayat mücadelesi içindeyiz ve bazı zamanlarda iş yoğunluğu fazla olduğu için insan bırakın makale yazmayı başını kaşıyacak vakit bile bulamıyor, belki inanmayacaksınız ama bu makalemi kuzey ırakta bir ofis binası projesi arasına sıkıştırdım ve beğeninize sunuyorum.

Hava kanalı tasarım esaslarında bu yazımı Ayrılma ve birleşme parçaları tasarımına ayıracağım, bu parçalar genellikle T, Y ve W gibi işaretlemeler ile litaratürde yer alır. Ülkemizde fabrikasyon hava kanalı parçaları imalatı halen yüzde olarak küçük bir alanı kapsadığından yerinde imalat kanal parçaları tasarımı ve imalatı büyük önem arz ediyor, Ayrılma ve birleşme parçaları kesiti kanal parçasının debisi, hızı ve kesit tipi gibi bir çok kritere göre seçilebilir. Genellikle kullanılan dikdörtgen kesitli kanal parçalarında pantolon parçası olarak tabir edilen W ayrılma/birleşme parçaları daha çok ilgi görüyor.

T parçasına bir örnek

Y parçasına bir örnek

W pantalon parçasına bir örnek

Ayrılma ve birleşme parçaları en yakın dirsek veya menfeze en az 0.5 m mesafede olacak şekilde hat üzerine yerleştirilmelidir, bu işlem ile olası türbülanslar ve ek basınç kayıpları minimize edilmiş olur. Bu parçalar üzerinde oluşacak daralma/genişleme ve dirsek parçaları yerel kayıp katsayılarının hesaplanmasında ksi değerlerine dahil edildiği için tekrardan hesaplanarak genel toplama dahil edilmesine gerek yoktur.

T ayrılma parçası olarak tabir edilen bir parçasının ksi tablosu şu şekilde oluşmaktadır. Bu örnek MTH için Hava Kanalı hesaplarında ksi hesaplarının otomatik olarak yapılmasını sağlayan macronun içeriğidir aynı zamanda

[Description]

Version=2.4

Name=Ayrılma parçası

Desc=Yuvarlak kesitli, 90° açılı, T ayrılma parçası

Type=Ay07

Class=Ay

Geom=D

Function=S

Picture=ayrilma1.bmp

[Defaults]

[Variables]

Kanal hava hızı;velocity;Vc

Kanal hava hızı, ayrılma;velocity_branch;Vb

Kanal hava hızı, geçiş;velocity_transition;Vs

Kanal alanı;area;Ac

Kanal alanı, ayrılma;area_branch;Ab

Kanal alanı, geçiş;area_transition;As

Kanal debisi;volume;Qc

Kanal debisi, ayrılma;volume_branch;Qb

Kanal debisi, geçiş;volume_transition;Qs

[Macros]

Vs/Vc=(Vs/Vc)

Ab/Ac=(Ab/Ac)

Qb/Qc=(Qb/Qc)

call Cs=Cs Tables;1

call Cb=Cb Tables;0

[Cs Tables]

Cs;Vs/Vc

;0.00;0.10;0.20;0.30;0.40;0.50;0.60;0.80;1.00

;0.35;0.28;0.22;0.17;0.13;0.09;0.06;0.02;0.00

[Cb Tables]

Ab/Ac;Qb/Qc

;0.10;0.20;0.30;0.40;0.50;0.60;0.70;0.80;0.90

0.1;2.10;2.10;2.10;2.10;2.10;2.10;2.10;2.10;2.10

0.2;1.30;1.90;2.90;2.90;2.90;2.90;2.90;2.90;2.90

0.3;1.10;1.40;1.80;2.30;2.30;2.30;2.30;2.30;2.30

0.4;0.99;1.10;1.30;1.50;1.70;2.00;2.40;2.40;2.40

0.5;0.97;1.00;1.10;1.20;1.40;1.50;1.80;2.10;2.50

0.6;0.96;0.97;1.00;1.10;1.10;1.20;1.40;1.70;2.00

0.7;0.95;0.94;0.95;0.98;1.00;1.10;1.20;1.40;1.60

0.8;0.95;0.92;0.92;0.93;0.94;0.95;1.10;1.20;1.40

Örnekte de görüldüğü üzere ayılma/birleşme parçalarında ksi değerleri transit geçiş ve branşman için ayrı ayrı hesaplanmaktadır. Genellikle büyük debili kısım olan taraf transit geçiş tarafı (Cs) ve küçük debili kısım olan taraf branşman (Cb) olarak hesaplara dahil edilir.

Ayrılma ve birleşme parçalarındaki ebatlandırma, imalat ve hesapların nominalliği için dikkate alınmalıdır. Genellikle ayrılma/birleşmeden önceki debi ile transit ve branşman tarafları oranlanarak elde edilen yeni kesit değerleri ayrılma ve birleşme parçalarının şekillendirilmesinde kullanılır.

A yönünden gelerek B ve C yönlerine ayrılan bir kanal parçasının ebatlandırılması şu yöntemle yapılabilir.

A ve C parçaları arasında kalan dirsek parçasının tasarımında R1 dirsek boğazı yarı çapı ve R2 dirsek dış yarı çapı değerleri C parçasının ebatları ile doru orantılıdır. C parçasının paln görünüş üzerinde genişliğine D birim diyecek olursak ve A parçası üzerinde debisine oranla ayrılma ebadı a ise R1 ve R2 değerleri şöyle hesaplanabilir.

R1 = 0.75 x D

R2 = a + 0.75 x D

Bu parça üzerinde yer alacak daralma ve genişleme parçalarında ise minimum eğim 1/7 oranında alınmalı ve buna uygun boy değeri ile imalat yapılmalıdır. Bu eğimden daha yüksek eğim değerleri daralma/genişleme parçalarında türbülansa ve normalin üzerinde yerel kayıp katsayıları değerlerine sebebiyet verebilir.

Sırası ile A,B ve C parçaları debileri Qa, Qb ve Qc ye karşılık geliyorsa ayrılma ve birleşme parçalarındaki b ve c ebatlarının hesaplanmasında aşağıdaki yöntemden yaralanılabilir.

b = a x (Qb /Qa)

c = a x (Qc/Qa)

Bu kısımda a,b,c (mm) cinsinden kanal genişliği, Qa,Qb,Qc (m3/h) cinsinden kanal parçası debisidir.

Ayrılma / Birleşme parçalarında her zaman bir klape veya damper ayar düzeneği bulunmalı, imalattan sonra bu klapelerin ayarları sabitlenerek kilitlenmelidir. Az debili kanal parçalarının ayrılma ve birleşmelerinde T, Y ve W parçalarından başka saplama yöntemi ile de ayrılma birleşme parçaları tasarlanabilir, bu tür parçalarda da her zaman ayar klapesi bulunmalıdır.

Bir dahaki yazımda proje tasarımı için gerekli ön bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi ile ilgili bir makaleyi dikkatinize sunmak istiyorum. Hoşçakalın.

64bit MTH ve Donanım Kilitleri

Merhaba Arkadaşlar;

MTH R2011 yazılımı ile ilgili 64bit yamaları geçtiğimiz günlerde yayınlamıştık. Büyük ilgi gören ve R2011 sürümü kullanan kullanıcılarımız tarafından ücretsiz edinilen bu güncellemeler gerek MTH Güncelleme Sihirbazı vasıtası ile gerekse web sitemizdeki [Güncellemeler] sayfasından yoğun olarak indirilmeye devam ediliyor.

MTH R2011 sürümünün en büyük özelliği 32bit/64bit desteğini birlikte sunmasıdır. 2002-2003 senesinden sonra MTH edinen kullanıcılarımızın donanım kilitleri bu teknik desteği otomatik olarak veriyor. Özellikle 2002-2003 senesinden önce MTH sahibi olan kulanıcılarımızın donanım kilitleri USB’de olsalar 64bit desteği sunamıyorlar.

Paralel port ve 2003 senesinden önceki dönemlerde USB donanım kilidine sahip kullanıcılarımızın, eski teknolojili bu kilitlerini bize baş vurarak yenilemeleri gerekmektedir.

Online R2011 sürümüne yükseltme yapmak için [burayı] tıklayınız.

Paralel port / 2003 öncesi USB donanım kilidini yenilemek için [burayı] tıklayınız.

Buhar Tesisleri ve Boru Hatları Çaplandırılması II

Merhaba arkadaşlar,

Buhar borularının boyutlandırılması için çeşitli yöntemler ve kaideler mevcuttur, bunlar içerisinde en pratik ve kolay uygulanabilir olanı; eş basınç düşümü yöntemini inceliyeceğiz. Buhar tesislerinde proses haricinde ısıtma amaçlı kullanımlarda buhar basıncını arttırdıkça transfer olacak enerji miktarı artacağından ısı transferindeki iyileşmeye bağlı olarak boru çapları küçülme eğilimindedir. Yalnız bu durum sistemdeki aparatların yüksek basınca uygun olanları ile dengelenmesi gerektiğinden ek maliyetlere sebebiyet verecektir. İşte mühendislik sanatıda tam burada devreye giriyor ve en optimum olanı tercih etme yolunda bize kılavuzluk yapıyor.

Buharı yüksek basınçta taşıyarak kullanma yerlerinde basıncını düşürmek bir çözüm yöntemi olmakla beraber ısı transferindeki kayıplar, yüksek basınca mukavim sistem tasarımı, vb. nedenlerle uygulanması özel karar ve sorumluluk gerektirmektedir. Bizce sistemdeki basıncın mümkün olan en düşük değerde seçilmesidir.

Buhar hatlarında kullanılabilecek boru tiplerine değinmek gerekirse, Dikişli siyah vidalı borular (TS 301/1,2,3) Orta ağır (DIN 2440), Ağır (DIN 2441) Dikişli siyah vidasız borular malzeme St37 çelik. Dikişsiz siyah çelik borular (DIN 2448) PN 100’e kadar bu boru cinsi tavsiye edilir. Buhar hatlarında genellikle PN 16 ve PN 25 borular tercih edilir.

En geçer sistem olarak çaplandırma için tüm tesisat disiplinlerinde öncelikle tek hat şemaları oluşturulmalıdır. Buhar tesisatı içinde bu geçerlidir, genel geçer bir kaide olarak tek hat şemaları üzerinde sistemin karakteristiklerini yansıtacak bilgiler olmalıdır. Hat adı, hat yükü, hat uzunluğu, vb. bilgiler bu tek hat şemalarında yer almalıdır. Tek hat şemasının oluşturulması ile sistemin en uzun ve en yüklü hattı olan kritik hat gözle tespit edilir.

Kritik hat üzerineki başlangıç ve bitiş basınçları belirlenir, Başlangıç basıncı kazan işletme basıncı (pS) , bitiş basıncı ise sarf yerinde olması istenilen kullanma basıncıdır (pA). pS ve pA basınçlarına denk gelen PS ve PA basınç faktörleri Tablo37’den bulunur.

Kritik hat eş değer uzunlukları tespit edilir, özel parçaların eşdeğer uzunluklarınıda göz önüne almak için görece küçük sistemlerde eşdeğer uzunluk değeri %20, büyük sistemlerde %10 arttırılarak ilave edilir.

F = (PS-PA) / L formülünü kullanarak sistemin basınç kaybı faktörü bulunur.

Tablo38’de en soldaki F sütünundan bulduğumuz basınç kaybı faktörüne en yakın olanı tespit edilir. F satırında sağa doğru hareket ederek debi değeri (x) bulunur. Debi değerinin bulunduğu sütunun başındaki boru çapı hattın boru çapıdır.

Kritik devre üzerindeki tüm hatlar sırası ile bu işleme tabi tutularak kritik dever üzerindeki tüm hatlar çaplandırılır.

 

Bir dahaki yazımızda başka bir konuya değinmek üzere, hoşcakalın..

Cumhuriyet’in 88. Yılı Kutlu Olsun…

Türkiye olarak zor günleri üst üste yaşıyoruz, Milletce kenetlenmenin, doğruyu ve yanlışı ayırmanın tam zamanı diye düşünüyorum. Deprem afeti vasıtası ile temeli sağlam olmayan binaların nasıl yıkıldığına bir daha şahit olduk. Cumhuriyetin atlattığı deprem sayısını ise bilemiyoruz, temelleri sağlam, içindeki bireyleri koruyup kollayan cumhuriyete bir kez daha sahip çıkma zamanı.

Türkiye Cumhuriyeti, ulu önder Atatürk’ün açtığı yolda, kurduğu ülküde ilelebet payidar kalacaktır. Cumhuriyetin 88. yılı tüm Cumhuriyet vatandaşlarına kutlu olsun..

Psikrometri VI – The End…

Merhaba;

AutoCAD üzerinde mekanik tesisat bilgileri vermeye çalıştığım yazılarımda, bugün sizlerle psikrometri üzerine hazırladığım yazı dizimin sonuncusu ile beraberiz. Psikrometrik diagram ve proses bilgileri tabiki 6 yazılık bir anlatımla üzerinde kompedan olunacak bir husus değil, devamlı çalışma, kendini geliştirme ve öğrenme azmi gerektiren çok detaylı bir konu. Sadece diagramın yapısını anlamak bile özel ilgi alaka gerektiriyor. Bunun yanında benim hazırladığım yazılar bu engin ummana nerden dalış yapmanız gerektiğine işaret ediyor. Naçizane yazılarımı bir ulemadan fetva alır gibi değil, uzmanlaşmak istediğiniz konuya bir giriş bileti olarak düşününüz.

Toparlayacak olursak, bundan önceki tüm psikrometri yazılarımı diagram ortamını tanıma ve örnek bir soğutma prosesine giriş olarak özetliyebiliriz. Örnek soğutma prosesimizi bugün bitirip, burdan çıkan değerler ile örnek bir ısıtma proseside tasarlıyacağız.

Klima santralinin belkide en önemli parçalarından olan batarya kapasitesi ve fan debisinin bulunması işlemlerini bu yazımızda irdeleyip, ısıtma prosesi ile ilgili çözümüde yine bu yazımızda ele alacağız.

Daha önce oluşturduğumuz örnek üzerinden devam edersek, ASHRAE’nin tavsiye ettiği standart atmosfer hesap yöntemine göre batarya kapasitesi için aşağıdaki formülü kullanabiliriz.

GTH = (RSH + OASH) + (RLH + OALH)

Bu formülde;

GTH : Grand total heat / Büyük toplam ısı (Watt)

RSH : Room sensable heat / Oda duyulur ısısı (Watt)

RLH : Room latent heat / Oda gizli ısısı (Watt)

OASH : Outdoor air sensable heat / Dış hava duyulur ısısı (Watt)

OALH : Outdoor air latent heat / Dış hava gizli ısısı (Watt)

Yine formülde adı geçen değerleri bulmak için;

RSH = Isı kazancı hesabından gelecek sayısal değer (Watt)

RLH = Isı kazancı hesabından gelecek sayısal değer (Watt)

Bu değerleri bulmak için en basit hesap yöntemi MTH için Isı Yükü Hesabı dır.

Bu formül ile dış hava duyulur ısısını bulunur. Soğutma uygulamalarında taze havanın etkisi ile şartlandırılacak ortamda meydana gelen duyulur ısı artışını hesaplamak için kullanılır. Dış havanın kuru termometre sıcaklığı to, iç havanın kutu termometre sıcaklığı ise tr ile ifade edilir. Aşağıdaki formülde cp; havanın ısınma ısıdır. Kj cinsinden Cp =1+1.805*W bağıntısı ile hesaplanabilir. W; kg/kg cinsinden nem miktarıdır. Komut nokta özelliklerine göre ısınma ısısını kendisi hesaplar.

Bu formül ile dış hava gizli ısısını bulunur. Klima uygulamalarında dışarıdan alınan havanın (Taze hava) Ortamda meydana getirmiş olduğu gizli ısı artışını hesaplamak için kullanılır. Wr, iç havanın nem miktarını, Wo ise dış havanın nem miktarını ifade eder. Hfg, hava içindeki su buharının buharlaşma gizli ısısıdır. Sıcaklıkla artış gösterir. (Ma)h ise taze hava debisinin, kütlesel ifade edilmiş şeklidir. Hacimsel debinin hava sıcaklığındaki hava hacmine bölünmesi ile bulunabilir.

Örneğimizi sayısal değerler üzerinden işletirsek;

RSH = 25,000 (watt)

RLH = 8,500 (watt)

OASH = 7,200 (watt)

OALH = 10,700 (watt)

Batarya kapasitesi ise GTH = 51,400 (Watt), bulunur.

Bu aşamadan sonra sıra sevk havası debisinin Vsa (m3/h) bulunmasına gelecektir.

Yine sevk havası debisinin bulunması için ASHRAE’nin tavsiye ettiği standart atmosfer hesap yönteminde geçen bir iki farklı formülü burda konu alacağız. Formüller farklı olsada buldukları sonuç aynı olacaktır, aradaki fark bizim bu formülleri kullanırken bildiğimiz hesap değerlerinin farklı olabileceğidir. Kimi zaman elimizde ERSH, kimi zaman elimizde tadp veya kimi zaman elimizde tsa gibi değişik hesap bilgileri bulunabilir, Sahip olduğumuz bilgiler hangi formüle uygun ise o formülü kullanarak sonuca gidiyoruz.

Bu formül ile Sevk havası debisi bulunurr. İç hava sıcaklığı (trm) ve cihaz çiğ noktası sıcaklığından (tcçn) faydalanılır.

Bu formül ile Sevk havası debisi bulunur. İç hava(trm), sevk havası sıcaklığını (tsa) kullanır. Cihaz çiğ noktası sıcaklığının verilmediği durumlarda tercih edilebilir.

Bu formül Özellikle ısıtma proseslerinde sevk havası debisini bulur. Sevk havası sıcaklığının belirli bir derecede tutulması istenildiği durumlarda sevk havası debisinin saptanması için tercih edilmelidir.

Buna göre örnek prosesimiz için sayısal değerleri işlettiğimizde Vsa = 4,900 m3/h değerine ulaşabiliyoruz. Sonuç olarak klima santrali üreticisine/satıcısına elimizdeki doneleri ulaştırdığımız anda bizim projemize ve sayısal değerlerimize en uygun klima santrali seçilmiş oluyor.

Elimizdeki taze hava, fan debisi, vb. bilgilerden yola çıkarak aynı klima santralinin ısıtma sezonunda da görev yapması için gerekli olan proje değerlerine kolaylıkla ulaşabiliri. Elimizdeki doneleri kullanarak MTH için Psikrometrik Diagram yazılımında hazır onlarca proses makrosundan elimizdeki verilere en uygun prosesi bulup işaretliyor ve gerekli doneleri giriyoruz.

Şekilde görüldüğü gibi, öncelikle hazır proselerden bir tanesini seçerek, yazılımın bizden istediği projemizle ilgili genel bilgileri yazıyoruz. Bu bilgilerin tümü projenin tasarlanması ve çözülmesi için gereken minumum elzem bilgilerdir. Bunlardan herhangi birini bilmiyorsanız, o proses çözülemez demek oluyor. Dış hava miktarı ve sevk havası miktarı biraz önceki örnek soğutma prosesimizde bulunmuştu. Isı kaybı değerini ise MTH için Isı kaybı hesabı yazılımı ile çok kolay bir şekilde bulabiliriz. Bu aşamadan sonra UYGULA tuşu ile gerekli makro işletilir ve 1-2 saniye içinde ısıtma prosesimiz çözülmüş olur.

Şekilde görüldüğü üzere yazılım bir ön ısıcılı ve nemlendiricili proses çizimi gerçekleştirdi.

Sevgili Arkadaşlar,

Yazılarımda belirttiğim gibi mekanik tesisat, özellikle ısı proses konuları, zaman içerisinde edinilecek tecrübelerin ve öğrenilen çözüm yöntemlerinin önem kazandığı bir meslek dalı, şimdilik 6 yazı ile ele aldığımız psikrometrik işlemler fakültelerde 4 yıl boyunca öğretiliyor, bunun yanında insanın işine yaramıyacağına inandığı bilgiyi almakta gösterdiği direnç ile maalesef derinlere inilmeden, konunun özü anlaşılmadan da öğrenci arkadaşlarımız mezun ediliyor. TesisatGuncesi.com blog sitesinde bu işlere yeni başlıyacak, veya uzun zamandır bu işler ile ilgilenen ama daha pratik çözüm yöntemleri arıyanlar için hazırladığımız yazılarımız hız kesmeden devam ediyor, tabiki zaman içerisinde psikrometrik konusuna bir geri dönüş yapabilir, bunda sizin istekleriniz ve sorularınızda önemli rol oynayacak. Daha önceki yazılarımızda gördüğümüz, bu olmamış, bu yanlış, bu böyler değil türünden işe yaramayan yaklaşımlar ve yorumlar yerine, bu bilgilere susamış arkadaşlarımıza yardımda bulunmak isterseniz sizi de yazarlarımız arasında görmekten onur duyarız.

Görüşmek üzere..