30 Aralık 2011 Cuma

Bazı 64bit Windows Sürümlerinde MTH Açılış Problemi Giderildi..

Merhaba Arkadaşlar;

MTH Paket yazılımı ile ilgili ar-ge çalışmalarımız tüm hızı ile devam ediyor. Bu çalışmalardaki en büyük hedefimiz kullanıcı isteklerini ön planda tutarak yazılım dünyasındaki yenilikleri takip etmek. Bundan önceki dönemlerde 64bit MTH R2011 duyurusunu yapmış ve kullanıcılarımızı 64bit Windows ortamında da desteklemiştik.

Son zamanlarda bazı 64bit windows kullanıcılarımızdan MTH Açılış Ekranı geldikten sonra yazılımın kapandığına dair bilgiler aldık. Öncelikle donanım kilidi sürücülerine atfettiğimiz bu problemin aslında Windows’un kendi bileşenlerinden olan bir .OCX dosyasının setup sırasında sisteme register edilmediği ile ilgili olduğunu fark ettik.

Benzer problemi yaşayan (Tüm 64bit windowslarda görülmüyor.) kullanıcılarımız aşağıdaki dosyayı Windows\SysWOW64 dizinine açarak problemi giderebilirler. Öncelikle aşağıdaki linkten winrar dosyasını masaüstüne alınız. Winzip veya Winrar yazılımı vasıtası ile açınız. mscomctl.ocx dosyasını C:\Windows\SysWOW64 dizinine kopyalayınız.

Dosyayı [burayı] tıklayarak edinebilirsiniz.

23 Aralık 2011 Cuma

Ürün İnceleme : ATC'den Greenheck Marka Kombine Yangın-Duman ve Duman Damperleri..

Greenheck Dikdörtgen Kombine Yangın-Duman Damperleri genellikle galvaniz gövdeye ve kanatlara sahip , NFPA 80, 90A, 92A, 92B, 101, 105 normlarına uygun ve de UL555 ve UL555S (alternatifli olarak Class I, II, III) standartlarına haiz motorlu damperlerdir. Dikdörtgen Duman Damperleri ise sadece duman tahliyesinde kullanıldıkları için kombine yangın-duman damperlerinden farklı olarak sadece UL555 standartlarına konu değildir.

Greenheck Kombine Yangın-Duman Damperleri UL Standart 555?e göre 1.5 ve 3 saat gibi farklı sürelerde yangın dayanımına haiz farklı alt modellere sahiptir. Tüm Greenheck Dikdörtgen Kombine Yangın-Duman Damperleri AMCA sertifikalı olup, AMCA Standard 500-D?ye sahiptir. Aynı zamanda da AMCA ?Air Performance Seal? etiketini taşır. Tüm Greenheck Dikdörtgen Kombine Yangın-Duman ve Duman Damperi modelleri aynı zamanda paslanmaz çelik kanat opsiyonuna sahiptir. Greenheck?in Kombine Yangın-Duman ve Duman Damperleri serbest hava geçiş alanını maksimize edebilmek amacı ile ?Değişken Simetrik Kanat? (VSB-?Variable Symmetrical Blade?) tasarımı ile dizayn edilmiştir. Bu tasarım; farklı kanat genişliklerine sahip dört ayrı kanat opsiyonunu içinde barındırmaktadır. Greenheck?in  Kombine Yangın-Duman ve Duman Damperi imalatında kullandığı söz konusu damper kanatları; 102, 127, 152 ve 178 mm genişliklerindedir. İstenilen damper yüksekliğine göre bu alternatif kanat genişliklerinden uygun olanı tercih edilir. Böylelikle maksimum serbest hava geçiş alanı elde edilirken basınç düşümü de minimize edilmiş olur. Değişken simetrik kanat tasarımı aynı zamanda hava akımı yönünün önemi olmaksızın damperin tutarlı çalışma karakteristikleri göstermesine olanak sağlar. Bugüne kadar birçok üreticinin dizayn etmiş olduğu geleneksel damper kanat tasarımları sadece tek ve standart genişlikte karşımıza çıkmıştır. Genellikle bu genişlik üreticiler tarafından152 mm olarak tercih edilmiştir. Bu tip tek düze kanat imalat yöntemi, üretim maliyetlerini düşürürken istenilen damper ölçüsüne göre, damper iç tasarımında gerek duyulan optimum kanat genişliğine kıyasla kısa veya uzun kalmış bir kanat tasarımının üretici tarafından damper içinde kullanılması gibi bir zorunluluğu ortaya çıkartmaktadır ve söz konusu bu zorunluluk damperin performansını oldukça olumsuz yönde etkilemektedir.

Greenheck? in Kombine Yangın-Duman ve Duman Damperleri monte edilirken yatay kanatlı damperler için kanatları yatay pozisyonda olması kaydı ile damper motorunun sağda veya solda olmasının bir önemi yoktur. Dolayısıyla damper, şantiyece ihtiyaç duyulan değişiklik doğrultusunda altı üstüne getirilerek (çevrilerek) monte edilebilir. Damper motorunun yanda monte edilemediği sistemlerde dikey kanatlı damperler, damper motoru altta veya üstte olacak şekilde monte edilebilir.

Kanat Tipleri

3V-Kanat Tipi: 10.2 m/s?ye kdar hava hızına sahip sistemlerde tercih edilir.

Aerofoil Kanat Tipi: 20.3 m/s?ye kadar hava hızına sahip sistemlerde tercih edilir.

Yuvarlak Kanat Tipi (Yuvarlak Damperler İçin): 15.2 m/s?ye kadar hava hızına sahip sistemlerde kullanılabilir.

Alçak Profilli Çerçeve (Gövde-Kasa)

Greenheck, düşük yüksekliklerde istenen damperlerin imalatında (472 mm?ye kadar) serbest hava geçiş alanını artıran ve basınç düşümünü olabildiğince minimize eden yapıda alçak profilli çerçeveler kullanılır.

Tek Noktadan Kablolama

UL 555 ve UL555S standartları gereğince tüm Kombine Yangın-Duman ve Duman Damperi motorları fabrikaca monte edilmeli ve çok bölmeli damperler için tek noktadan kapama sağlayabilmek amacı ile yine ısıya duyarlı tek bir algılayıcı vasıtası ile birbirine bağlanmalıdır. Bu özellik tüm Greenheck damper motorları için standart olarak sunulmaktadır.

Damper Motoru Montaj Opsiyonları

    Motoru harici olarak monte edilmiş?Yaka? (Sleeve) içine montajlanmış damper Motoru dahili olarak monte edilmiş ?Yaka? (Sleeve) içine montajlanmış damper Motoru harici olarak yan çerçeveye monte edilmiş damper (Yakasız)

Damper Motoru Opsiyonları

Greenheck, çok çeşitli elektrikli ve pnömatik damper motoru opsiyonlarına sahiptir. Her bir motor-damper kombinasyonu spesifik bir maksimum hava hızı ve basınç değerine haiz olarak (maksimum 20 m/s ve 1.5 kPa) Underwriters Laboratories (UL) kuruluşunca klasifiye edilmiştir. Damper motorları UL spesifikasyonları gereğince üretici tarafından damper üzerine fabrikada monte edilmiş halde tedarik edilmektedir. Aynı zamanda Greenheck değişken hava debisinin ihtiyaç duyulduğu sistemlerde Kombine Yangın-Duman Damperleri?nin Volume Damper olarak da kullanılması gereken durumlar için ?Oransal Motorlu? Kombine Yangın-Duman Damperi üretimi gerçekleştirmektedir.

Elektrikli Damper Motorları

      Motor Power Supply Opsiyonlar: 24, 120 ve 240 VAC Motor Çalışma Opsiyonları: Oransal veya İki Pozisyonlu Enerji Kesildiğinde Motorun Alabildiği Pozisyonlar: Açık veya Kapalı Motor Konumu: Dahili veya Harici Motor Enclosure Opsiyonları: NEMA 1?den 7?ye kadar Aksesuarları: Auxulary Switch, Transformatör

Pnömatik Damper Motorları

        Motor Power Supply Opsiyonları: 20 veya 25 psi Motor Çalışma Opsiyonları: Oransal veya İki Pozisyonlu Enerji Kesildiğinde Motorun Alabildiği Pozisyonlar: Açık veya Kapalı Motor Konumu: Dahili veya Harici Aksesuarları: Selenoid Valf, Konumlandırıcı

Kaynak : TesisatMarket Dergisi.

22 Aralık 2011 Perşembe

AutoCAD’de Mekanik Çizgi Tipleri..

Merhaba arkadaşlar;



Mekanik tesisat hususunda bilgilerimizi paylaştığımız güncemiz sizlerin takibi ile gün be gün büyüyor. 1990’lı yıllardan itibaren emek verdiğimiz sektörümüz ile ilgili bilgi birikimimiz, araştırmalarız, sizlerle paylaşmak, sizlerin bizlerle paylaşmak istediğiniz hususlarda makalelerimze devam ediyoruz. sizlerinde katılımını, engin bir umman olan mekanik tesisat hususundaki paylaşımlarınızı bekliyoruz. Bugünkü yazımızda Autocad ortamında çizim sırasında mekanik tesisata özel çizgi tiplerine duyulan ihtiyaç ile ilgili bir paylaşım.


Mekanik tesisat paftalarında kullanılan çizgi tipleri ile ilgili ülkemizde ve uluslararası standartlarda çeşitli gösterimler ve tanımlamalar yapılıyor, tabiki bu standartların kesiştiği veya ayrıştığı kısımlar oluyor, bizim sizlerle paylaşacağımız çizgi tipi standartları ASHRAE standartlarında geçen çizgi tiplerinden oluşmaktadır. Bu çizgi tipleri içerisinde yabancı tabirler mevcuttur, dilerseniz basit bir kelime editörü ile bu tabirleri Türkçeye çevirme imkanınız var.

;;  Mekanik Tesisat çizgi tipleri
;;
;;  Bu kısımda belirtilen çizgi tipleri
;;  özellikle Mekanik Tesisat Proje tasarımlarında
;;  kullanılan çizgi tiplerini kapsar
;;  Graphics Symbols for pipe fittings, valves and piping [ANSI 232.2.3-3-1949]
;;  Graphics Symbols for Heating, Ventilating, and air conditioning [ASME Y32.2.4-49]
;;  American standart abbreviations for use on drawings and text (ASME Y1.1-72]
;;  Graphics symbols for plumbing fixtures for diagrams used in architectural and building construction [ASME Y32.4-77]
;; 
;;  yayınlanrında özetlenmiştir.
;;
*MT_YUKSEKBASINCLIBUHAR,Yüksek basınçlı buhar ----HPS----HPS----
A,.5,-.2,["HPS",STANDARD,S=.1,R=0.0,X=-0.1,Y=-.05],-.2
*MT_ORTABASINCLIBUHAR,Orta basınçlı buhar ----MPS----MPS----
A,.5,-.2,["MPS",STANDARD,S=.1,R=0.0,X=-0.1,Y=-.05],-.2
*MT_ALCAKBASINCLIBUHAR,Alçak basınçlı buhar ----LPS----LPS----
A,.5,-.2,["LPS",STANDARD,S=.1,R=0.0,X=-0.1,Y=-.05],-.2
*MT_YUKSEKBASINCLIKONDENS,Yüksek basınçlı kondens ----HPC----HPC----


AutoCAD içerisine ilgili çizgi tiplerini çağırmak için, Ltype komutunu vermeniz yeterli. Açılan dialog penceresinde mekanik.lin dosyasını bilgisayarınıza download yaptığınız yerden bulup seçmek için LOAD tuşunu kullanınız. İşlemleri başarılı bir şekilde bitirdiğinizde projelerinizde kullanmak için onlarca yeni çizgi tipine sahip olacaksınız.


Bir dahaki yazıda buluşmak üzere, hoşcakalın..

► Dosyayı aşağıdan indirebilirsiniz.

13 Aralık 2011 Salı

AutoCAD’de Örnek Kalorifer Projesi

Merhaba arkadaşlar,

Bir müddet ara verdiğim AutoCAD ortamında mekanik tesisat yazılarıma, iş hayatımda ve özel hayatımda bulduğum yeni enerji ile kaldığım yerden devam ediyorum. Yazılarıma göstermiş olduğunuz ilgi ve alaka beni kendini makale yazmaktan alamayan bir blog çılgınına dönüştürdü. Tabiki bu işin latife kısmı, şimdi diyceksinizki “Serkan bey uzman her konuda bilgi sahibi olan değil, bir konuda bilgi sahibi olandır. Uzun zamandır bakıyoruz, Yangındı, Havalandırmaydı, ısıtmaydı, klimaydı her telden çalıyorsunuz.”. Nasrettin hoca fıkrasındaki gibi bende “Sizde haklısınız, diye cevap vereceğim malesef, bizi buna mecbur eden piyasa şartları utansın.

Arkadaşlar benim mekanik tesisat sevdam 1989 yılında fiili olarak başladı (o zamanlarda bilgisayarların işlemcileri 8086 serisi ve 4 Mhz. İdi :D), bu senelerde meslek lisesi öncesi, ailemizden gelen mühendis ve teknikerlerin etkisi ile rapidolarını, t cetvellerini çalar, kendimce projeler tasarlardım, tabiki iş üstünde yakalandığımda ise baya bir papara yerdim büyüklerimden. Hayatın dikenli yollarında ilerliye ilerliye, değerli patron ve hocalarımızdan bu mesleğin incelikleri ile ilgili tiyolar ve öğretiler kazandık. Şimdi sağolsun piyasa şartları insanların gözünün yaşına bakmıyor ve benim yıllar içinde edindiğim birikimleri, başka insanlar mecburiyetler karşısında çok kısa zamanda edinebiliyor. Her zaman söylediğim gibi kendinizi hep öğrenci olarak görün, daha güzeli ve iyiyi hedefleyin, nede olsa “iyinin” düşmanı “daha iyi”.

Gelelim Makalemizin ana konusuna, Bildiğiniz üzere AutoCAD ortamı sonsuz bir teknik çizim imkanı yaratıyor bize, tasarı geometri bilgisi biraz daha fazla olan arkadaşlarım AutoCAD’in tüm nimetlerinden yararlanıyor. Bizlerde mekanik tesisat sektörüne mensup kişiler olarak tabiki proje tasarım ihtiyaçlarımız için AutoCAD’in zengin çizim tool’larını tercih ediyoruz. Bu kısımda örnek bir mimari projenin incelenip, MTH mekanik tesisiat hesapları ile irdelenip, AutoCAD ortamında projeye dönüştürülmesi safhalarını inceliyeceğiz. Yazı ile ilgili tasarım ve hesap föylerini download kısmında dikkatinize sunacağız.

Öncelikle mimari planın temizlenmesi, hesap ve çizim için hazır hale getirilmesi ile ilgili işlemleri yerine getirmeliyiz bunu için konu ile ilgili yayınlanan önceki makalelerimize göz atabilirsiniz. Bu işlemlerden sonra mimari, üzerine mekanik tesisat bileşenleri yerleştirmek için hazır hale gelecektir.

Bu işlemin ardından, genellikle mimar tarafından tespit edilmiş mahal numaralarını çizim üzerinde belirgin hale getiriyoruz. Bunun için mahal numarasının rengini özellikle plot sırasında kalın kalemlere denk gelicek şekilde değiştirebiliriz, bu örnekte kırmızı renk 0.50 mm kalen kalınlığı olarak tercih edilmiştir. Artık mimari çizim ortamı olarak hazır hale geldiğimize göre, mimariyi mekanik tesisat hesapları için irdelemeye başlıyabiliriz.

Önemli Not. Bazı sektör çalışanları, bırakın ısıtmayı soğutmada bile çarpım katsayıları ile sonucu gitmeye çok hevesliler, “efendim işte bizim hesap yapacak kadar vaktimiz yok, m2 yi 80 le çarpıyoruz, 3’e bölüyoruz, 15’le topluyoruz” diyerek ısıtma soğutma yükü bulduklarını zannediyorlar. İşlere en başından yanlış başlarsanız o öyle gider, sonuçtada ortaya pisa kulesi gibi bişey çıkar. Yenilemekte fayda var, evet katsayılar işler hızlandırır bu doğru ancak bu tarz hesaplarda kullanılan katsayılar her proje için kesin hesap yapıldıktan sonra ortaya çıkar ve sadece o proje için bir değer ifade eder.

Öncelikle mimariyi oluşturan yapı bileşenlerini ve özelliklerini gözden geçireceğiz, bundan maksat yapı kabuğunu oluşturan yapı bileşenlerinin çeşitleri, mimari ve yapısal özellklerini sınıflayarak hesaplarımızda kullanacağımız yapı bileşenlerini tanımlamak. Buna göre mimariyi incelediğimizde yapı dış kabuğunu oluşturan perde beton kolon ve kirişler ile yine dış duvar bileşeni olarak kullanılan sandwich tip tuğla duvarları görüyoruz. Yine dış kapı ve pencereleride kullanılan cam tipi, ebat, gölgelik durumu, gibi kriterleri göz önüne alarak sınıflandırıyoruz.

Görüldüğü üzere, konut tipi binalarda fazla bir yapı bileşeni çeşitliliği bizi beklemiyor, yinede proje tasarımından önce mimari plan üzerinde, mimar ve mal sahibi ile bir konsensus sağlanarak bu tespitler yapılmalı. Bu aşamadan sonra çeşitlendirdiğimiz yapı bileşenlerinin ısı kaybı hesabında kullanılmak üzere K değeri hesaplarının yapılmasına geçebiliriz, bu işlem basamağı ile hem ısı kaybı hesabı için projemizle ilgili bilgiler elde etmiş olacağız, hem ısı yalıtım hesabı yaparak binamızın TS825 normuna uygunluğunu denetliyeceğiz, hemde yoğuşma ve buhar geçişi kontrollerini yapacağız.

MTH için K değeri hesabını kısa yola tıklıyarak açıyoruz ve dizayn bilgilerinden projemisi yaptığımız ili seçerek hesaplarımıza başlıyoruz. Bu aşamadan sonra K değeri hesap penceresinde sırası ile Dd1 ve Dd2 bileşenlerini oluşturan yapı malzemelerini listeye seçerek hesaplarımızı yapıyoruz.

Görüldüğü üzere TS 825 standardına ait yapı malzemelerini listeye seçmek ve kalınlıklarını yazmaktan başka zor bir tarafı olmayan bu işlem ile binayı oluşturan, Dış duvar, iç duvar, dış pencere, iç pencere, vb. Yapı malzemelerinin k değerlerini ve diğer özelliklerini tespit edebiliyoruz. MTH için K değeri hesabı modülünün bir kolaylığıda listeye hesap için yapı malzemeleri eklendikçe k değeri hesabı, bileşen kesit resmi ve yoğuşma kesit resminin otomatik olarak yapılmasıdır. Bu örnek projede kullanılan yapı bileşenleri çeşitleri ve k değerleri ile diğer teknik bilgileri aşağıda listelenmiştir.

İşareti Açıklama K (SI) K (MKS) L (m)
         
Dd1 Dış duvar 0.496 0.426 0.29
Dd2 Dış duvar 0.486 0.418 0.39
Dp1 Dış pencere 3.61 3.104 0.1
Dk1 Dış kapı 3.61 3.104 0.1
Dö1 Döşeme/Tavan 1.623 1.396 0.38
Ça1 Çatı 0.375 0.322 0.1
Ça2 Çatı 0.393 0.338 0.17
Ça3 Çatı 0.275 0.236 0.382
Tdö1 Tt. döşeme 0.45 0.387 0.926
Tdu1 Tt. duvar 0.711 0.611 0.41
İd1 İç duvar 1.687 1.451 0.21
İk1 İç kapı 3.49 3.001  

Binayı oluşturan tüm yapı malzemelerini özelliklerini MTH için K değeri hesabı ile bularak dakikalar içerisinde hesapları tamamlıyabilir ve gerekli kontrollerin otomatik olarak yapılmasını sağlıyabiliriz.

Bir dahaki yazımda örnek kalorifer tesisatı projemizde buhar geçişi, yoğuşma ve ısı yalıtım hesaplarını yapacağız. Hoşçakalın.

9 Aralık 2011 Cuma

Ürün İnceleme : Airfel'den Yeni Nesil Yüksek Verimli Çelik Kazanlar Hoval CompactGas

1932 yılından beri dünyada faaliyet gösteren Hoval, Airfel ile Türkiye pazarında yer alıyor. TÜV ve CE (gaz cihaz direktifi ve verim direktiflerine uygun) sertifikalarına sahip gaz yakıtlı Hoval CompactGas çelik kazanlar, 1000 kW ile 2800 kW arasında değişen 5 farklı kapasite seçeneği ile kullanıldıkları alanlarda konfor, güven, enerji tasarrufunu bir arada sunuyor.

Düşük işletme maliyetlerine sahip Hoval CompactGas kazanlar, üretim aşamasında kullanılan ileri teknoloji sayesinde temiz enerjiyi maksimum verim ile sağlar. Kendinden ekonomizörlü olma özelliği ile atık ısıdan faydalanarak yüksek kazan verimliliklerine (% 97.5?e varan) sahiptirler. Bu özellik baca gazı sıcaklığını 100 °C?ye kadar düşürür, ayrıca aluFer® özel duman borusu sayesinde müsaade edilen dönüş suyu sıcaklığı 35 °C'dir.

Hoval CompactGas, sahip olduğu aluFer® özel duman borusu teknolojisi ile geleneksel düşük sıcaklık kazanlarına kıyasla 5 kat daha yüksek homojen ısı transferi sağlamaktadır. Ayrıca, yanma prensibi sayesinde alevin yüksek sıcaklık bölgesinde az bulunması sağlar ve böylece NOx zararlı gaz oluşumu azaltılır. Çevre dostu CompactGas, düşük NOx brülörle birlikte en düşük emisyon limit değerlerine rahatlıkla ulaşır (<80mgNOx/kWh). Duman sandığının önde oluşu ve tamamen su soğutmalı alev sandığı özelliğiyle radyasyon ısı kayıpları minimize edilir.

Tüm Hoval CompactGas kazanları, standart olarak kullanıcı dostu digital Hoval TopTronic®T kontrol sistemi ile donatılmıştır. Gerekli ısıtma programları bas-çevir mantığıyla 7 farklı tuşla ayarlanarak çalıştırılır. Opsiyonel olarak sunulan BMS (Bina Yönetim Sistemi) göstergesi, önemli kullanım verilerini bina otomasyon sistemine taşır. TopTronic®T fonksiyonel entegre mikroişlemcili kumanda paneli ile kaskad kontrolü, bina otomasyonuna bağlanabilme, internet ve telefon ile iletişim gibi opsiyonel özelliklerinden faydalanma imkanı sunar. Ayrıca TopTronic®T kontrol sistemi sayesinde Hoval CompactGas çelik kazanlarının güneş enerjisi sistemi ile entegreli olarak çalışması sağlanır.

Hoval CompactGas kazanları, sahip olduğu ilave susturucu donanımı ile çok düşük ses seviyesine sahiptir. Her iki yöne komple açılabilen ön kapak; yanma odasına ulaşımı, bakım ve temizliği kolaylaştırmaktadır. Sahip olduğu aluFer duman boruları, ön üste baca çıkışı ve kompakt ölçüleri yerden tasarruf sağlayarak kurulumu kolaylaştırır.

 

Kaynak : TersisatMarket Dergisi

8 Aralık 2011 Perşembe

Güneş Radyasyonu Yükleri..

Merhaba Arkadaşlar;

Daha önceki yazımızda Isı kazancı / Soğutma Yükü hesaplarında eşdeğer sıcaklık farkı nasıl hesaplanır konusuna değinmiş ve küçük bir örnekle konuya açıklık getirmiştik. Bugünkü yazımızda Güneş Radyasyonu yükünü ele alacağız.

Dünya atmosferinin dışında, güneş ışınlarına dik bir şekilde tutulan düz bir yüzey üzerine gelen güneş radyasyonu yaklaşık olarak 1390 W/m2 düzeyindedir. Bu şiddetteki radyasyon, dünya atmosferini geçerken, atmosferde mevcut toz, duman ve nem tarafından dağılıma uğrar ve aynı zamanda da radyasyonun bir kısmı mevcut cisimler, asılı su buharı, ozon ve karbondioksit tarafından da radyasyonun bir kısmı yutulur. Bu durumda dünya üzerinde konumu devamlı değiştirilerek daima güneş ışınlarına dik tutulan bir yüzeyle aynı ölçüm yapılmış olsa 1390 W/m2 değerinin çok altında bir değer bulunur. Bulunan değerin ölçüm yapılan atmosferin berrak ve kirli olması ile çok yakından ilgisi vardır. Bu yüzden atmosfer için bir kirlilik faktörü tanımlanmıştır.

Normal olarak büyük şehirlerde atmosferin kirlilik derecesi T=4.5; açık arazilerde T=3.5, Yüksek dağlarda T=2.5 civarındadır. Buralardaki radyasyon şiddetleri ise sırası ile 800,900 ve 1000 W/m2 düzeyindedir. Endüstri bölgelerinde T kirlilik faktörü, 6 ile 8 düzeyine kadar yükselmektedir.

Atmosfere giren güneş radyasyonunun bir kısmı atmosfer içinde dağılır ve enerjisinin bir kısmını kaybeder. Bir kısmı dünyaya ulaşarak üzerinde yansır ve yansıyan kısmı yine atmosfer tarafından tutulur. Atmosfer tarafından tutulan radyasyon uzay veya yaygın radyasyon olarak adlandırılır. Atmosferdeki dağılmanın sonucunda atmosferin kendisi tarafından iletilen bu radyasyon her yönde ve daima mevcuttur. Direkt güneş radyasyonu bulut veya bir yapı tarafından engellendiğinde bir gölge alanı oluşur ve bu alanda güneş radyasyonu etkisi ortadan kalkar. Buna karşılık uzay radyasyonu, ister güneş olsun isterse gölge olsun her zaman mevcuttur.

Uzay radyasyonunun şiddeti; yüzeyin yönüne, aylara ve günün saatlerine göre değişir. Yeryüzünde bulunan her yüzey uzay (yaygın) ve direkt güneş radyasyonun etkisi altında olup bu iki radyasyonun toplamına maruzdur. Toplam radyasyonu aşağıdaki bağıntılar ile bulabiliriz.

ID = K x IDn

It = ID + Id

Bu bağıntıda;

ID ; Direkt güneş radyasyonu, W/m2
IDn ; Güneş ışınlarına dik yüzeydeki direk güneş radyasyonu, W/m2
Id ; Uzay (yaygın) radyasyon, W/m2
It; Toplam radyasyon, W/m2
K ; θ izdüşüm açısının kosinisüdür

Yatay yüzeyler için K değeri, güneş yükseklik açısının sinisüne eşittir.

K = cosθ= sinβ 'dir.

Düşey duvarlar için ise K; güneş yükseklik açısı p ve duvar güneş azimutu y 'nın bir fonksiyonudur.

K = cosθ= cosβ x cosγ

Bir dahaki yazıda görüşmek üzere, hoşcakalın..

6 Aralık 2011 Salı

Örnek Mimari Üzerinde Kanal Kesit ve Basınç Kaybı Hesapları

Sevgili arkadaşlar,

Daha önceki yazılarımda kanal tasarımın usullerini, bu usulleri uygularken dikkat etmemiz gereken hususları ve tasarımın büyük çarpanı olan kanal kesit ve basınç kaybı hesaplarını izah etmeye çalışmıştım. Takip edebildiğim kadarı ile yazıların teori anlatan kısımlarından çok, pratiğe dönük olanları daha çok ilgili çekiyor ve okunuyor, bende bu yazımda AutoCAD üzerindeki uygulamalara biraz daha ağırlık vermeye çalışacağım.

Son yazımda genel kanal basınç kaybı hesaplarından ve bu hesapların kanal kesitlerine dönüştürülmesi için gerekli kısımları anlatmıştım.

Mimari plan üzerinde menfez yerlerini işaretledikten sonra, bu menfezleri en optimum şekilde fan’a veya santrale doğru toplayarak bir kanal hattı meydana getirmiştik. Bu kanal hattı ile ilgili hesap bileşenlerini ise excel’de veya kağıt ve kalem kullanarak, veya firmamızın hazırladığı e-Hvac yazılımı ile bir listesini hazırladık. Bu liste biraz sonra dökümünü yapacağımız kanal hesap usullerinde bize yardımcı olacak.

Kanal tasarımında, kanal içerisindeki hava hızlarının kesitler ve basınç kayıpları ile yakından ilgili olduğunu belirtmiştik, işte bu tespitimizi uygulamaya geçirmenin vakti geldi, kanal üzerindeki minumum hava hızını örneğimizi göz önüne alarak 2 m/sn ve maksimum hızıda 5 m/sn. Seçiyorum. Olabilecek maksimum hızlar ile ilgili bir tabloyu önceki yazılarımda belirtmiştim. Buna göre her kanal bölümü için olası çaplandırmayı aşağıdaki formülümüzü kullanarak yapabiliriz.

diameter = (2 * (((volume / (velocity * 3600)) / pi) ^ 0.5)) * 1000

bu formülde;

volume : hesabı yapılan kanal bölümünün toplam debisi (m3/h)

velocity : hesabı yapılan kanal bölümündeki hava hızı (m/sn)

pi : 3.14 alınabilir

diameter : hesabı yapılan kanal bölümündeki dairesel kanal kesiti (m)

Daha önce oluşturduğumuz kanal hattı listesinde boş bulunan kanal kesiti kısmına bulunan bilgileri yazarak not alalım, bu aşamadan sonra her kanal bölümü için debi, hız ve kesit ebadı değerlerini bildiğimize göre kanal basınç kaybı değerini de rahatlıkla bulabiliriz.

Basınç kaybı bulunması sırasında aşağıdaki formülasyonları kullanabilir, bu formülasyonlar ASHRAE nin FUNDAMENTALS yayınlarında kanal kesiti ve basınç kaybı hesabı yapılmasında kullanılması tavsiye edilen formülasyonlardır.

re = ((velocity * diameter) / (1000 * hk_kviz))

velocity : hesabı yapılan kanal bölümündeki hava hızı (m/sn)

diameter : hesabı yapılan kanal bölümündeki dairesel kanal kesiti (m)

hk_kviz : hesabı yapılan kanal hattı için kinematik vizkozite

pd = (hk_yoğ * ((velocity ^ 2) / 2))

velocity : hesabı yapılan kanal bölümündeki hava hızı (m/sn)

hk_yoğ : hesabı yapılan kanal hattı için hava yoğunluğu

pd : hız basınçı olarak tarif edilen dinamik basınç

f = (0.11 * ((((emstivite / diameter) + (68 / re))) ^ 0.25))

emtivite : kanal hattı malzemesine bağlı olan pürüzlülük değeri

diameter : hesabı yapılan kanal hattını için tahminin kanal kesiti (m)

re : Reynolds katsayısı kanal içindeki akışın laminer/türpülanslı olmasını tanımlıyan boyutsuz katsayı

deltapf = (f * (1000 / diameter) * pd)

diameter : hesabı yapılan kanal bölümündeki dairesel kanal kesiti (m)

pd : hız basınçı olarak tarif edilen dinamik basınç

deltapf : hesabı yapılan kanal bölümündeki basınç düşümü değeri (pa)

e-Hvac yazılımı kanal bölümleri listesi penceresi

Yukarıda anlatılan hesaplar her kanal bölümünü için tekrar edilirse, kanal tasarımlarında uygulanması gereken kanal bölümleri ebatları ve basınç düşümü değerleri ortaya çıkacaktır. Bu aşamadan sonra hesapladığımız kanal bölümlerine ait kesit ebatlarına uygun olarak kanal tasarımımızı mimari plan üzerine işliyoruz.

Oluşan listede dikdörtgen ve düz oval dediğimiz kanal bölümleri için ebatlar (a x b) şeklinde veriliyor. İlk okunan ebat her zaman planlar üzerinde işlenecek olan kanal genişliği ebatlardır. B ebadı ise plan üzerinde göremediğimiz kanalın yükseklik ebadıdır. Küçük debili kanal hatlarında (örneğimizdeki gibi :D) maksimum kanal hava hızını düşük tutmakta fayda vardır. Bu örnekte 5 m/sn. Seçildi. Oluşan kanal kesit ebatlarını mimari plan üzerinde işlediğimizde kanal hattımız aşağıdaki çizime benzemesi gerekir.

Bu çizim üzerine istersek kanal bölümleri ile ilgili bilgiyi copy/paste yöntemi ile iliştirerek projeyi okuyacak insanlara kolaylık sağlayabiliriz. Görüldüğü üzere kanal tasarımı ve kanal kesit ve basınç kaybı hesapları aslında çekinmeden yapabileceğimiz bir tasarım basamağı, mekanik tesisatı oluşturan onlarca disiplinden bir tanesi olan hava kanal tasarımı ses problemleri ve titreşim incelemesi ile derinleştirilebilir.

İleriki yazılarımda yapıyı oluşturan yapı bileşenlerinin özelliklerinin incelenemesi ve gerçek mimari planlar üzerinde yapı dış kabuğu ve ısı yalıtımının incelenmesini irdeleyeceğiz.

Hoşçakalın.

2 Aralık 2011 Cuma

Sektörden Haberler : İnşaat Sektöründe Hedef Ülkelerin Bakanları Avrasya Yapı Ürünleri Fuarı'nda

Türkiye ve etki alanındaki yakın çevre ülkelerinde devam eden 225 milyar dolarlık inşaat projelerine çözümlerin sergileneceği Megabuild Fuarı 8 Eylül'de CNR EXPO?da açılıyor. Yaklaşık 3 milyar dolarlık iş hacmi ile sektörün 2023 hedeflerine ulaşmasına katkı sağlayacak fuarda Mega Forum kapsamında ?Uluslararası Çelik Yolu Zirvesi?, ? Yapı ve Yapı Malzemelerinde Kurumsal Gelişim ve Marka Konferansı? gibi pek çok etkinlik düzenleniyor.
Mega Forum?a yurtdışından çok sayıda bakan, bürokrat ve teknokrat katılıyor.


Afganistan Bayındırlık Bakanı Abdul Qudus Hamidi, Azerbaycan İktisadi İnkişaf Bakanı Şahin Mustafayev, Gana Su Kaynakları, Çalışma ve Konut Bakanı Alban Bagbin, Irak Konut ve İmar Bakanı Mahammed El Darraji, Kırgızistan Ekonomik Düzenleme Bakanı Uçkunbek Taşbaev, Tunus Teçhizat Bakanı Mohamed Ridha Fares, Makedonya Ulaştırma Bakanı Mile Janakievski, Kazakistan Sanayi ve Yeni Teknolojiler Bakanlığı Sanayi Komitesi Başkanı Amaniyaz Ercanov, Moldova Ekonomi Bakan Yardımcısı Sergiu Ciobanu, Pakistan Bayındırlık Bakanlığı Müsteşarı Kamran Lashari, Mısır Sanayi ve Dış Ticaret Bakanlığı Müşteşarı, Hırvatistan Ekonomi, Çalışma ve Girişimcilik Bakanı Duro Popijac'ı temsilen İstanbul Başkonsolosu, Nijerya Madenler ve Çelik Geliştirme Bakanlığı Müsteşarı, Moğolistan Yol, Ulaşım, İnşaat ve Kentsel Kalkınma Bakanı adına Kamu İdaresi Genel Müdürü Byambajav Batsukh fuara ve zirveye beraberlerindeki alım heyetleriyle katılan bakan ve üst düzey yetkililer arasında yer alıyor. Organizasyona İran da bakanlık düzeyinde alım heyetiyle geliyor.


T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, T.C. Ekonomi Bakanlığı ve İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği-İMSAD'ın desteğiyle CNR EXPO Fuarcılık A.Ş. tarafından düzenlenen ve açılışını Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan?ın yapacağı fuara ayrıca yeniden yapılanma sürecinde olan Irak başta olmak üzere, hedef pazarların bakanları ve hükümet yetkilileri kalabalık heyetlerle katılırken, 36 ülkeden alım grupları fuara gelerek katılımcılarla birebir görüşmelerde bulunacaklar.

Kaynak : Termodinamik Dergisi

1 Aralık 2011 Perşembe

Yeni Isı Yalıtım Yönetmeliği (TS825 II. Yayın)

 

Merhaba arkadaşlar,

 

Mekanik tesisat konularında sizleri bilgilendirmeye çalıştığım yazılarımda bugünü Yeni Isı yalıtım yönetmeliği TS825 konusuna ayırmak istedim. Şimdi AutoCAD’ci arkadaşların yüzünü görür gibiyim, yaw bize çizimle ilgili pratik notlar versenize, niye bizi böyle angaryalar ile uğraştırıyorsunuz diye. Tabi latife bir yana Isı yalıtımı ülkemizde bugüne kadar önemi anlaşılmamış, cebimizdeki paraların eriyip gitmesine sebebiyet veren bir hususdu. Ne zamanki Doğalgaz zamları bizleri tek tek vurmaya başladı işte ozaman klasik Türk yakınması, way benim başıma gelenler diye sızlanmaya başladık.

Öncelikle Isı yalıtımı nedir bu konuyu açmak lazım. Arkadaşlar Türkiyedeki enerji sarfiyatının büyük bir bölümü ulaşım ve ısınma için sarf edilmektedir. Türkiye bütçesinin büyük bir kısmını oluşturan enerji maliyetleri günbe gün artmakta, bu artış her zamanki gibi vatandaşın cebinden karşılanmaktadır. Yapılarda ve tesisatlarda ısı kayıp ve kazançlarının sınırlandırılması için yapılan isleme “ısı yalıtımı” denir. Teknik olarak, ısı yalıtımı, farklı sıcaklıktaki iki ortam arasında ısı geçisini azaltmak için uygulanır. Enerji transferini azaltmanın, [durdurarak demiyoruz çünkü böyle bir olgu dünya fiziğine karşı gelmek olur] kış ve yaz dönemleri için iç ortamda tasarladığımız hava kalitesini korumak adına yapılarda ısı yalıtımı yapılmasının ana sebebi olduğu ortaya çıkıyor.

İç ortam kalitesi uygulamadan uygulamaya farklılık göstermekle beraber, genellikle 20-22 °C ve %50 bağıl nem değerlerinde seyreder. Bu iç ortam kalitesini sabit tutabilmek adına kış sezonunda ısı kaybı hesapları ile bulunan yüklerin mahalde karşılanması gerekir, yaz sezonunda ise ısı kazancı hesapları ile bulunan yükleri mahalde karşılanması gerekir. Bu değerler ısı yalıtımı uygulanmış bir binada çok cüzzi çıkarken, kendi haline bırakılmış bir tasarımda çok büyük rakamlara ulaşabilir.

İnsanların yaşam kalitesinden ve konforundan ödün vermeden, enerji tasarrufu saglamak için

alınabilecek üç önlem vardır. Bunlar, yüksek verimli cihazların kullanılması, otomasyon

sistemleri ve ısı yalıtımıdır. Bu üç önlem arasında ilk sırayı ise ısı yalıtımı alır. Etkin bir ısı

yalıtımının yapılmadıgı binalarda, enerji tüketimi çok fazladır. Hesaplamalar, etkin bir ısı yalıtımı ile yapılarda ortalama yüzde 50 enerji tasarruf edilebilecegini ortaya koyuyor. Enerjinin verimli kullanılmaması, çevre kirliligine neden olurken dogal yasamı da olumsuz etkiliyor.

Konutlarda; kaybedilen veya kazanılan enerjinin büyüklügü, ısıtma veya sogutma amacı ile

tüketilen enerji miktarını belirlediginden, enerji tasarrufu saglamak için yasadıgımız alanın ısı

kaybı/kazancını azaltmak gerekir. Yapı bilesenleri üzerinden geçen ısıl enerji miktarını

sınırlandırmak; bina kabugunda ısı yalıtımı yapılması, yalıtımlı dograma ve camların kullanımı ile mümkündür.

Isıl konforu saglamak için ortam sıcaklıgı (ti) ile duvar iç yüzey sıcaklıgı (tiy) arasındaki sıcaklık farkı düsürülmelidir. Bu fark ne kadar yüksek olursa konfor da o kadar düsük olacaktır. Konforlu bir mekân için bu farkın en fazla 3°C olması gerekir. iç yüzey sıcaklıklarının düsük olması durumunda, ısının ortam içinde soğuk yüzeylere doğru hareketi, istenmeyen hava akımları olusturur. Bu hava akımları da konforu azaltarak hastalıklara neden olur.

ti-tiy Konfor Durumu

2 Çok konforlu

3 Konforlu

4 Az konforlu

6 Konforsuz

8,5 Soguk

>8,5 Çok soguk

iç yüzey sıcaklıkları ile ortam sıcakları arasındaki farkı azaltmak için ısı yalıtımı gerekir. Isı

yalıtımı ile mekânın her noktasında homojen bir sıcaklık saglanır ve hava akımları engellenir. Bu da hem konforlu hem de saglıklı bir ortam saglar.

Bir yapı malzemesinin ısı yalıtım malzemesi kategorisine girebilmesi için o malzemenin uygulamaya dönük üretiminin yapılabilmesi, lojistik ve perakende olarak pazarlanabilir olması, ısı iletim direncinin yüksek olması gerekir.

Isı iletim direnci R = d / λ dır.

Bu formülde

R = m2/KW

d = m

λ = Wm/K

Yeni TS825’e göre bazı ısı yalıtım malzemelerinin teknik özellikleri aşağıda listelenmiştir.

 

Bu çizelgede sütunlar; malzeme ismi, birim hacim ağırlığı (kg/m3), ısı iletkenlik hesap değeri (W/mK) ve su buharı difüzyon direnç faktörüdür.

Görüldüğü üzere ısı geçiş direncini arttırmak, ısı iletkenlik hesap değeri düşük olan bir malzemenin kalınca kullanılması ile sağlanabilir. Aynı direnci yaratacak malzemenin daha düşük kalınlıkta seçilmesi için ısı iletkenlik hesap değerinin düşük olması gerekmektedir.

Bir dahaki yazımızda TS825 (II. Yayın) üzerinde yapılan değişklikler ile ilgili sizleri bilgilendirmeye devam edeceğim.