MTH - Mekanik Tesisat Hespları Paket Yazılımı : 30 Yılı Aşan Güç ve Güven

Merhaba arkadşlar;

 

 

 

 

 

1994 yılında Türkiye’de üretilen ve piyasaya sunulan MTH Paket yazılımı, aradan geçen 30 yıllık sürede mühendislik alanında kesintisiz bir gelişim yolculuğu sürdürdü. Dünyada bu süreçte sayısız tarihî olay meydana gelirken, teknolojiler değişti, küresel krizler yaşandı, yeni trendler ortaya çıktı. Ancak MTH Paket yazılımı, mühendislerin ihtiyaçlarını karşılamaya devam eden türünün tek yerli yazılımı olarak her dönemde gücünü korudu.

Sadece Türkiye’de değil, dünya çapında da mühendislik yazılımları arasında ayakta kalabilmek büyük bir başarıdır. İnternetin yaygınlaşması, mobil teknolojilerin çıkışı, yapay zekânın hayatımıza girişi gibi dönüşümler, yazılım dünyasında köklü değişikliklere yol açtı. Buna rağmen MTH Paket yazılımı, sürekli güncellenen modülleri, kullanıcı dostu arayüzü ve sektörel ihtiyaçlara özel çözümleri ile her zaman mühendislerin en güvenilir yardımcısı oldu.

Bugün gelinen noktada MTH Paket yazılımı, 1994’ten beri süregelen istikrar, yenilikçilik ve güvenilirlik değerlerini koruyarak halen satışta olan ve tüm ihtiyaçlara cevap veren bir mühendislik çözümüdür. Bu 30 yıllık süre, yazılımın yalnızca bir program olmadığını; aynı zamanda mühendislikte sürdürülebilir bir başarı hikâyesi olduğunu kanıtlamaktadır.

 

MTH'ın piyasalara duyurulmasından sonra gerçekleşen dünya tarihi için bazı dönüm noktalarını hatırlayalım. Kendi favorilerimi hemen not edeyim. Waow demekten kendimi alamadım :)

1998 – Google kuruldu. 

2004 – Facebook kuruldu. 

2007 – iPhone tanıtıldı. 

2019 – COVID-19 Çin’de ortaya çıktı. 

2022 – Elon Musk, Twitter’ı satın aldı.

 

 

1. 1994 – Ruanda Soykırımı başladı.

2. 1994 – Nelson Mandela Güney Afrika’nın ilk siyahi devlet başkanı oldu.

3. 1994 – Meksika’da NAFTA yürürlüğe girdi.

4. 1995 – Bosna Savaşı sona erdi, Dayton Anlaşması imzalandı.

5. 1995 – Dünya Ticaret Örgütü (WTO) kuruldu.

6. 1995 – Tokyo metrosunda Aum Shinrikyo tarikatı tarafından sarin gazı saldırısı yapıldı.

7. 1996 – Dolly adlı koyun, ilk klonlanmış memeli olarak dünyaya geldi.

8. 1997 – Asya Finansal Krizi başladı.

9. 1997 – Hong Kong, İngiltere’den Çin’e devredildi.

10. 1998 – Google kuruldu.

11. 1998 – Hindistan ve Pakistan nükleer denemeler yaptı.

12. 1999 – NATO, Kosova’daki Sırp güçlerine müdahale etti.

13. 1999 – Euro, Avrupa’da resmi para birimi oldu.

14. 1999 – Vladimir Putin, Rusya Başbakanı oldu.

15. 1999 – Columbine Lisesi saldırısı (ABD).

2000–2004

16. 2000 – Y2K korkusu atlatıldı.

17. 2000 – Vladimir Putin, Rusya Devlet Başkanı seçildi.

18. 2001 – 11 Eylül terör saldırıları (ABD).

19. 2001 – Afganistan Savaşı başladı (ABD işgali).

20. 2002 – Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) kuruldu.

21. 2002 – Euro banknotları ve madeni paraları tedavüle girdi.

22. 2003 – ABD, Irak’ı işgal etti.

23. 2003 – SARS salgını Asya’yı etkiledi.

24. 2003 – İnsan Genomu Projesi tamamlandı.

25. 2004 – AB, 10 ülke ile en büyük genişlemesini yaptı.

26. 2004 – Facebook kuruldu.

27. 2004 – Endonezya ve çevresinde 230.000 kişinin öldüğü büyük tsunami yaşandı.

2005–2009

28. 2005 – Papa II. John Paul öldü, XVI. Benedict seçildi.

29. 2005 – Katrina Kasırgası, New Orleans’ı vurdu.

30. 2006 – Saddam Hüseyin idam edildi.

31. 2007 – iPhone tanıtıldı.

32. 2007 – Küresel mali kriz başladı (ABD’de mortgage krizi).

33. 2008 – Barack Obama, ABD’nin ilk siyahi başkanı seçildi.

34. 2008 – Gürcistan-Rusya savaşı yaşandı.

35. 2009 – Bitcoin ortaya çıktı (Satoshi Nakamoto).

36. 2009 – H1N1 domuz gribi pandemisi yayıldı.

2010–2014

37. 2010 – Haiti depreminde 200.000’den fazla kişi öldü.

38. 2010 – Arap Baharı başladı.

39. 2011 – Japonya’da Fukushima nükleer felaketi.

40. 2011 – Usame bin Ladin öldürüldü.

41. 2011 – Güney Sudan bağımsızlığını ilan etti.

42. 2012 – Barack Obama ikinci kez seçildi.

43. 2012 – Curiosity uzay aracı Mars’a indi.

44. 2013 – Papa XVI. Benedict istifa etti, Papa Francis seçildi.

45. 2013 – Edward Snowden, NSA belgelerini sızdırdı.

46. 2014 – Rusya, Kırım’ı ilhak etti.

47. 2014 – Ebola salgını Batı Afrika’yı etkiledi.

48. 2014 – IŞİD, Irak ve Suriye’de genişledi.

2015–2019

49. 2015 – Paris İklim Anlaşması imzalandı.

50. 2015 – Nepal depremi büyük yıkım yarattı.

51. 2015 – Avrupa’da mülteci krizi zirve yaptı.

52. 2016 – Brexit referandumu: İngiltere AB’den ayrılma kararı aldı.

53. 2016 – Donald Trump ABD başkanı seçildi.

54. 2016 – Küba lideri Fidel Castro öldü.

55. 2016 – Darbe girişimi Türkiye’de yaşandı.

56. 2017 – Kuzey Kore nükleer füze denemeleriyle dünya gündeminde.

57. 2017 – Las Vegas saldırısı (ABD’nin en ölümcül silahlı saldırısı).

58. 2018 – Fransa’da Sarı Yelekliler protestoları başladı.

59. 2018 – Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı öldürüldü.

60. 2019 – Notre Dame Katedrali yandı.

61. 2019 – Hong Kong’da demokrasi yanlısı protestolar.

62. 2019 – COVID-19 Çin’de ortaya çıktı.

2020–2024

63. 2020 – COVID-19 dünya genelinde pandemi ilan edildi.

64. 2020 – Avustralya’da büyük orman yangınları.

65. 2020 – George Floyd’un öldürülmesi sonrası “Black Lives Matter” protestoları yayıldı.

66. 2020 – ABD seçimlerini Joe Biden kazandı.

67. 2021 – ABD Kongre binası baskını.

68. 2021 – Tokyo Olimpiyatları pandemi nedeniyle ertelenip seyircisiz yapıldı.

69. 2021 – Taliban, Afganistan’da tekrar iktidara geldi.

70. 2022 – Rusya-Ukrayna savaşı başladı.

71. 2022 – Kraliçe II. Elizabeth öldü.

72. 2022 – Elon Musk, Twitter’ı satın aldı.

73. 2022 – Türkiye ve Suriye’de büyük deprem (2023 Şubat, 50.000+ ölüm).

74. 2023 – İsrail-Filistin arasında şiddet yeniden yükseldi.

75. 2023 – Hindistan, Ay’ın güney kutbuna inen ilk ülke oldu.

76. 2023 – OpenAI’nin ChatGPT’si dünya çapında yaygınlaştı.

77. 2024 – ABD’de yapay zekâ düzenlemeleri gündeme geldi.

78. 2024 – Paris Olimpiyatları düzenlendi.

2025’e yaklaşırken

79. Küresel iklim krizi, sıcak hava dalgaları ve sellerin artışı.

80. Yapay zekâ ve otomasyonun ekonomik sistemleri köklü biçimde etkilemesi.

81. Kripto paraların finans piyasalarında daha belirleyici rol oynaması.

82. Çin’in Tayvan üzerindeki baskılarının artması.

83. Afrika’da artan darbeler ve siyasi istikrarsızlıklar.

84. Avrupa’da enerji krizi (Rusya-Ukrayna savaşı sonrası).

85. Elon Musk’ın Mars kolonisi projelerinin hızlanması.

86. Kuantum bilgisayarların ticari kullanımda ilk örnekleri.

87. Küresel su krizi tartışmaları.

88. Sürdürülebilir enerjiye geçişin hızlanması.

89. Dünya nüfusunun 8 milyarı aşması (2022).

90. ABD-Çin rekabetinin küresel siyaseti şekillendirmesi.

91. Türkiye’nin savunma sanayisinde SİHA devrimi.

92. Yapay zekâ destekli sağlık teknolojilerinin gelişmesi.

93. Uzay turizmi projelerinin başlaması (SpaceX, Blue Origin).

94. Afrika’da internet ve fintech girişimlerinin yükselişi.

95. Blockchain teknolojisinin devlet kayıtlarında kullanılması.

96. Avrupa’da aşırı sağ partilerin yükselişi.

97. Küresel göç krizlerinin artması.

98. Dünya gıda güvenliği tartışmaları.

99. Metaverse kavramının teknoloji dünyasında yaygınlaşması.

100. İnsanlık tarihinde “yapay zekâ devrimi”nin başlaması (2020 sonrası).

 

Konu ile ilgili bir videoda hazırlıyoruz.  [Youtube] kanalımızdan izleyebilirsiniz.

 

 

 

 

Mekanik Tesisat ile ilgili en başarılı çözümü, piyasalarda 30. yaşını kutlayan, Türkiyenin ilk ve tek profesyonel ısıtma klima soğutma hesap yazılımı MTH Paket içinde bulacaksınız. MTH Paketini yakından tanımak ve projelerinizde aradığınız kesin, hızlı, güvenilir çözümler için [burayı] tıklayınız..

 

Bir daha ki yazıda buluşmak üzere, hoşçakalın

 

Elazığ Şehri için Carrier Eşdeğer Sıcaklık Farkı Yöntemi ile Soğutma yükü bulunması

 Merhaba arkadaşlar;

 

Geçenlerde bir müşterimiz bir bakanlığa ait kontrolörlerin soğutma yükü hesaplarının içeriği ile ilgili bazı soru işaretleri sahibi olduğunu ve eşdeğer sıcaklık farkı yönteminin çalışma mantığı ile ilgili bir projeye özel bazı soruları olduğunu iletmişti. Yoğun çalışma programı içerisinde olduğumuz şu dönemde müşterimizin isteğini kırmayarak konu hakkında yardımcı olabileceğimiz ilettik.

 

Konuyu detaylandırmak gerekirse teknik değerlerine haiz olmadığımız bir proje çalışmasında tahmini maksimum yükün tahmin edilemeyen bir zamanda çıktığından bahis olmuştu. Bizde bu bilgilendirmeye dayanarak ASHRAE'nin de desteklediği ve Carrier Yöntemi olarak da bilinen Eşdeğer sıcaklık farkı yönteminin yük bulunması ile ilgili nasıl çalıştığını bir defa daha dilimiz döndüğünce anlatmak istedik.

Makalemizi beğenip, paylaşmayı unutmayınız.

Soğutma yükü hesaplamalarında Carrier Eşdeğer Sıcaklık Farkı (CLTD/CLF/SCL) yöntemi, özellikle cam yüzey alanı büyük olan binalarda sıkça tercih edilmektedir. Elazığ ili, yaz aylarında yüksek sıcaklık farkları ile bilinse de, geçiş mevsimleri olan Mayıs ve Eylül ayları da dikkate değer sonuçlar verebilir.

 Elazığ’da Mayıs ayında gündüz saatlerinde güneşlenme süresi uzun, gökyüzü genellikle açıktır. Ancak dış ortam sıcaklığı henüz Temmuz–Ağustos kadar yüksek değildir. Yine de cam yüzeyden gelen ışınım, özellikle güney cephesinde, iç ortamda hissedilir yük oluşturur. Benzer şekilde Eylül ayında da sıcaklıklar yaz ortasına göre düşük olsa da, öğleden sonra batı cephelerinden gelen güneş kazanımı oldukça yoğundur.

 

Dolayısıyla, en yüksek soğutma yükü her zaman Temmuz veya Ağustos’ta değil, cam alanın büyüklüğü ve cephe yönlenmesine bağlı olarak Mayıs veya Eylül’de de ortaya çıkabilir. Bu özellikle yüksek camlı ofis, atrium veya ticari binalar için geçerlidir. Carrier eşdeğer sıcaklık farkı yöntemi, güneş radyasyonu ve dış hava sıcaklığını birlikte değerlendirdiği için bu durumu doğru şekilde yansıtabilmektedir.

Sonuç olarak, Elazığ gibi karasal iklime sahip bir bölgede, geniş cam yüzeyli binalarda maksimum soğutma yükü sadece yaz ortasında değil, geçiş aylarında da göz önünde bulundurulmalıdır. Bu yaklaşım, hem klima cihazı seçiminde aşırı kapasite kullanımını önler hem de enerji verimliliğini artırır.

 

 

 
Elazığ için Dış sıcaklıklar ve Güneş Radyasyonu Katsayısı

 

 

 

Elazığ için aylara göre Sıcaklık ve Güneş Radyasyon Etkisi

 

 

Elazığ için aylara göre tahmini Soğutma yükü 

 

Bu analiz, Mayıs ve Eylül aylarında güneş radyasyonu etkisinin yüksek cam yüzeylerde ciddi yük oluşturabileceğini görselleştiriyor.

Sonuç olarak Camlardan güneş radyasyonu değerleri iç yükleri yendiği zamanlar hakim yön ve günün saatlerine bağlı olarak soğutma yükünün Mayıs / Eylül gibi aylarda ve Gün doğarken veya Güneş batarken meydana gelmesi gayet normal ve doğaldır.

Konu ile ilgili bir videoda hazırlıyoruz.  [Youtube] kanalımızdan izleyebilirsiniz.

 

 

 

 

Soğutma Yükü, Isı Kazancı hesapları ile ilgili en başarılı çözümü, piyasalarda 30. yaşını kutlayan, Türkiyenin ilk ve tek profesyonel ısıtma klima soğutma hesap yazılımı MTH Paket içinde bulacaksınız. MTH Paketini yakından tanımak ve projelerinizde aradığınız kesin, hızlı, güvenilir çözümler için [burayı] tıklayınız..

 

Bir daha ki yazıda buluşmak üzere, hoşçakalın.

 

 

 

Mekanik Tesisat Nedir, Tanımı, Alt Disiplinleri ve Proje Kapsamı

 Merhaba arkadaşlar;

 

 

Mekanik tesisat , binaların, endüstriyel tesislerin ve altyapının güvenli ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlayan mekanik sistemlerin planlanması, tasarımı, montajı ve devreye alınmasını ifade eder. Isıtma, soğutma, havalandırma, sıhhi tesisat, yangından korunma, nakliye ve özel proses sistemleri için gerekli tüm mekanik bileşenleri kapsar. Mekanik tesisatlar, hem konut hem de endüstri mühendisliğinin hayati bir parçasıdır ve konfor, güvenlik ve enerji verimliliğini doğrudan etkiler.

mekanik tesisat, işlevsel ve güvenli yapılı çevrelerin bel kemiğidir. Kapsamı birden fazla mühendislik alt disiplinini kapsar, hem hizmet hem de üretim yeteneklerini entegre eder ve performans, güvenlik ve sürdürülebilirlik hedeflerini karşılayan sistemler sunmak için yapılandırılmış bir proje yaklaşımı gerektirir.

 

1. Mekanik Tesisat Alt Disiplinleri

Mekanik kurulum, her biri belirli bina veya endüstriyel ihtiyaçlara odaklanan çeşitli uzmanlık alanlarını kapsar. Temel alt disiplinler şunları içerir:

1. Isıtma, Havalandırma ve İklimlendirme (HVAC)
• İç hava sıcaklığını, nemini ve kalitesini düzenleyen sistemler.
• Soğutucuları, kazanları, klima santrallerini, kanalları ve kontrol sistemlerini içerir.
2. Sıhhi Tesisat ve Sıhhi Tesisat Sistemleri
• Tatlı su temini, atık su tahliyesi ve yağmur suyu drenajı.
• Sıcak/soğuk su dağıtımı, su arıtma üniteleri ve sıhhi tesisat armatürleri.
3. Yangından Korunma Sistemleri
• Sprinkler sistemleri, yangın hidrantları, yangın pompaları ve söndürme sistemleri.
• NFPA veya yerel yangın güvenliği kodları gibi standartlara uygundur.
4. Endüstriyel Boru Sistemleri
• Proses sıvılarının, buharın, gazların ve kimyasalların taşınması.
• Yüksek basınçlı boru hatları ve özel malzemeler içerir.
5. Gaz Besleme Sistemleri
• Doğalgaz, LPG ve endüstriyel gaz dağıtım şebekeleri.
• Emniyet valfleri, sayaçlar ve kaçak tespitini içerir.
6. Ulaştırma Sistemleri
• Asansörler, yürüyen merdivenler ve konveyör sistemleri.
• Elektrik ve güvenlik sistemleri ile entegre mekanik tasarım.
7. Özel Mekanik Sistemler
• Basınçlı hava şebekeleri, medikal gaz sistemleri ve vakum sistemleri.
• Genellikle hastanelerde, laboratuvarlarda ve üretim tesislerinde kullanılır.

 

 

 

2. Mekanik Tesisatta Servis ve İmalat Disiplinleri

Saha, tasarım mühendisliği ile pratik imalat ve kurulum arasında köprü kurar. Şunları içerir:

• Hizmet Disiplinleri
• Tasarım ve Danışmanlık: Mühendislik hesaplamalarının, 2D/3D modellerin ve teknik şartnamelerin hazırlanması.
• Proje Yönetimi: Kurulum işlerinin planlanması, bütçelendirilmesi ve denetlenmesi.
• Test ve Devreye Alma: Sistemlerin işlevsel testi, performans doğrulaması ve ayarlamalar.
• Bakım ve Onarım: Rutin denetimler, önleyici bakım ve sorun giderme.
• Üretim Disiplinleri
• Kanal İmalatı: Havalandırma için galvanizli veya paslanmaz çelik kanalların üretimi.
• Boru İmalatı: Boruların kesilmesi, kaynaklanması, bükülmesi ve kaplanması.
• Ekipman İmalatı: Kazanlar, ısı eşanjörleri, basınçlı kaplar, pompalar ve tanklar.
• Bileşen Üretimi: Vanalar, bağlantı parçaları, destekler, yalıtım malzemeleri.

 

3. Mekanik Tesisat Projeleri

Mekanik tesisat projeleri , bir bina, tesis veya endüstriyel tesis için eksiksiz mekanik sistemler sağlayan kapsamlı mühendislik çalışmalarını ifade eder. Bu projeler tipik olarak aşağıdaki aşamalardan geçer:

1. İhtiyaç Analizi ve Fizibilite – Operasyonel gereksinimleri, geçerli düzenlemeleri ve bütçe kısıtlamalarını anlamak.
2. Tasarım Aşaması – Ayrıntılı mekanik çizimler, şemalar ve teknik dokümantasyon oluşturma.
3. Tedarik ve İmalat – Tedarikçilerin seçilmesi, gerekli bileşenlerin üretilmesi ve prefabrike montajların hazırlanması.
4. Kurulum ve Montaj – Ekipman montajı, boru tesisatı, kanal sistemi ve elektrik/kontrol sistemleriyle entegrasyon dahil olmak üzere saha çalışması.
5. Test ve Devreye Alma – Sistemlerin tasarlandığı gibi çalıştığından, verimlilik hedeflerini karşıladığından ve güvenlik standartlarına uyduğundan emin olmak.
6. Devir Teslim ve Bakım Planlaması – Dokümantasyon sağlamak, operatörleri eğitmek ve bakım programlarını tanımlamak.

Mekanik kurulum projeleri, ofis binalarındaki küçük HVAC iyileştirmelerinden büyük endüstriyel tesis boru ağlarına kadar ölçek olarak büyük farklılıklar gösterir. Her durumda, mimarlar, makine mühendisleri, elektrik mühendisleri ve müteahhitler arasındaki işbirliği başarı için çok önemlidir.

 

Konu ile ilgili bir videoda hazırlıyoruz.  [Youtube] kanalımızdan izleyebilirsiniz.

 

 

 

 

Mekanik Tesisat Projeleri ile ilgili en başarılı çözümü, piyasalarda 30. yaşını kutlayan, Türkiyenin ilk ve tek profesyonel ısıtma klima soğutma hesap yazılımı MTH Paket içinde bulacaksınız. MTH Paketini yakından tanımak ve projelerinizde aradığınız kesin, hızlı, güvenilir çözümler için [burayı] tıklayınız..

 

Bir daha ki yazıda buluşmak üzere, hoşçakalın.

HVAC sistemlerinde soğutmanın temel kavramları

 

Merhaba arkadaşlar;

 

 

Soğutma sistemlerinin temel kavramlarını inceleyeceğimiz bir yazı ile karşınızdayız. Bugün ki yazımızda HVAC sistemleri tasarlarken göz önünde bulundurmamız gereken bazı kavramlar ve proje gereksinimlerine göre detaylı üzerinde durmamız gereken soğutma sistem tasarımı kriterlerini inceledik ve derledik. Yazımızı beğenip paylaşmayı unutmayın, iyi okumalar.

 

1. Isı (Heat) :Isı, bir maddeden başka bir maddeye enerji transferidir ve genellikle yüksek sıcaklıktan düşük sıcaklığa doğru akar. HVAC sistemlerinde, isı genellikle soğutucu akışkanlar veya hava aracılığıyla taşınır. Örneğin, bir klimanın evaporatöründe, sıcak hava soğutucu akışkan tarafından emilir ve bu ısı dış ortama atılarak iç mekânın soğuması sağlanır.

2. Sıcaklık (Temperature) :Sıcaklık, bir maddenin moleküler hareketinin ölçüsüdür ve ısının varlığını veya yokluğunu belirleyen bir büyüklüktür. HVAC sistemlerinde, termometreler ve termostatlar sıcaklığı ölçerek sistemin çalışma prensibini düzenler. Örneğin, bir oda sıcaklığı 26°C’ye ulaştığında klima otomatik olarak devreye girer ve ortamı 22°C’ye kadar soğutur.

3. Basınç (Pressure) :Basınç, bir yüzeye uygulanan kuvvetin birim alana düşen miktarıdır ve HVAC sistemlerinde çok önemli bir rol oynar. Soğutma çevriminde, kompresör soğutucu akışkanı sıkıştırarak yüksek basınçlı hale getirir ve ısının dışarı atılmasını sağlar. Eğer sistemde basınç düşerse, soğutma performansı azalır ve cihaz verimsiz çalışabilir.

4. Özgül Isı (Specific Heat) :Özgül ısı, bir maddenin sıcaklığını 1°C artırmak için gerekli olan ısı miktarıdır ve J/kg·K veya kJ/kg·K birimleriyle ifade edilir. HVAC tasarımında, hava, su veya soğutucu akışkanların özgül ısıları dikkate alınarak uygun ekipman ve boru çapları belirlenir. Örneğin, suyun özgül ısısı havadan daha yüksek olduğu için chiller sistemlerinde soğutucu olarak kullanılır.

5. Entalpi (Enthalpy) :Entalpi, bir sistemin iç enerjisi ile basınç ve hacim etkilerini içeren toplam enerji miktarıdır. HVAC sistemlerinde, psikrometrik diyagramlar kullanılarak havanın entalpisi hesaplanır ve nem alma veya soğutma işlemleri optimize edilir. Örneğin, bir havalandırma sisteminde, dış hava entalpisi iç hava entalpisinden yüksekse, ısı geri kazanım sistemleri kullanılarak enerji tasarrufu sağlanır.

 

 

 

 

Teknik temel kavramlardan sonra bu temel kavramların soğutma sistem tasarımına etki eden hesap başlıklarına bakalım.

 

1. Isı Transferi (Heat Transfer)

Soğutma işlemi, ısıyı yüksek sıcaklıktaki bir ortamdan düşük sıcaklıktaki bir ortama taşımaya dayanır. Bu üç temel mekanizma ile gerçekleşir:  İletim (Conduction): Katı yüzeyler arasında doğrudan temasla gerçekleşir (örneğin, duvarlardan geçen ısı).   Taşınım (Convection): Hava veya sıvı akışıyla gerçekleşir (örneğin, fan coil ünitesinden üflenen soğuk hava).  Işıma (Radiation): Elektromanyetik dalgalarla gerçekleşir (örneğin, güneş ışığının iç mekâna girmesi). Ön tasarım aşamasında bina malzemeleri ve yalıtım analizinde kullanılır.

 

2. Soğutma Yükü (Cooling Load)

Bir binada konfor şartlarını sağlamak için uzaklaştırılması gereken toplam ısı miktarıdır. Duyulur ısı (Sensible Heat) ve Gizli ısı (Latent Heat) olmak üzere iki bileşeni vardır:   Duyulur Isı: Sıcaklık değişimine neden olan ısı (cihazlardan, güneş ışığından gelen ısı).  Gizli Isı: Nem değişimine neden olan ısı (insanların terlemesi, dış havanın getirdiği nem). Ön tasarımda, soğutucu yük hesaplamaları yapılırken kullanılır.

 

3. Soğutma Çevrimi (Refrigeration Cycle)

Soğutma işlemi, kapalı bir çevrim içinde çalışan bir soğutucu akışkanın fiziksel faz değişimlerini kullanarak ısıyı bir ortamdan diğerine taşır. Dört temel bileşeni vardır:  Kompresör: Soğutucu akışkanı sıkıştırarak sıcaklığını artırır.  Kondenser: Soğutucu akışkanın ısısını dış ortama atarak sıvı hale geçmesini sağlar.  Genişleme Valfi: Soğutucu akışkanın basıncını düşürerek soğumasını sağlar.     Evaporatör: Ortamdan ısı alarak soğutucu akışkanı tekrar buharlaştırır. Sistem seçim aşamasında, DX sistem mi yoksa soğutma grubu mu kullanılacağı belirlenirken değerlendirilir.

 

4. Soğutma Kapasitesi ve Verimlilik (Cooling Capacity & Efficiency)

    Soğutma Kapasitesi (BTU, kW): Bir soğutma sisteminin belirli bir sürede ne kadar ısıyı uzaklaştırabileceğini ifade eder.

    Enerji Verimlilik Oranı (EER, COP): Sistemin ne kadar verimli çalıştığını gösterir. Daha yüksek değerler, daha az enerji tüketimi anlamına gelir.Cihaz seçiminde, enerji tasarrufu sağlamak için kullanılır.

 

5. Havalandırma ve Hava Dağıtımı (Ventilation & Air Distribution)

Soğutulmuş havanın homojen ve verimli bir şekilde dağıtılması için hava kanalları (kanal tasarımı) ve fan sistemleri tasarlanır.  Düşük Hızlı Kanallar: Konfor için kullanılır, daha sessiz çalışır.  Yüksek Hızlı Kanallar: Büyük ticari sistemlerde yer tasarrufu için kullanılır. Detaylı tasarım aşamasında, hava akışının dengeli olması için kullanılır.

 

 

 

1. Soğutma Yükü Hesaplaması

Soğutma yükü hesaplaması, istenen sıcaklığı korumak için bir alandan çıkarılması gereken ısı miktarını belirler. Bu, bina sakinlerinden, aydınlatmadan, ekipmandan ve güneş radyasyonu gibi dış kaynaklardan gelen ısıyı içerir. Ön tasarım aşamasında, mühendisler HVAC ekipmanını uygun şekilde boyutlandırmak için yazılım veya manuel hesaplamalar (örneğin, CLTD veya RTS yöntemleri) kullanır. 

Soğutma yükü hesaplaması, HVAC sistem tasarımının temelidir. İstenilen iç ortam sıcaklığını korumak için bir mekandan uzaklaştırılması gereken ısı enerjisi miktarını belirler. Toplam soğutma yükü, duyulur ısı (sıcaklık değişimi) ve gizli ısı (nem giderme) bileşenlerinden oluşur. 

 

Isı Kazanımı Türleri

- İç Yükler: Yolculardan, ışıklardan, elektrikli ekipmanlardan ve cihazlardan gelen ısı. 

- Dış Yükler: Duvarlardan, pencerelerden ve çatılardan güneş ısısı kazancı ve bina kabuğundan ısı iletimi. 

- Havalandırma ve Sızma Yükleri: Mekanik havalandırma veya sızıntılar yoluyla getirilen dış havadan ısı kazancı. 

 

Hesaplama Yöntemleri

- CLTD/CLF Yöntemi (Soğutma Yükü Sıcaklık Farkı / Soğutma Yük Faktörü): Duvarlardan, çatılardan ve pencerelerden ısı kazancını tahmin etmek için kullanılır. 

- Radyant Zaman Serileri (RTS) Yöntemi: Isı absorpsiyonu ve yeniden radyasyondaki zaman gecikmelerini açıklayan daha doğru bir yöntem. 

- Isı Dengesi Yöntemi: Gelişmiş simülasyonlarda ve yük hesaplama yazılımlarında kullanılan ayrıntılı bir yaklaşım (örneğin, MTH, HAP, TRACE 700). 

 

Tasarım Aşaması Uygulaması

Soğutma yükü hesaplamaları, ekipmanı uygun şekilde boyutlandırmak için ön tasarım aşamasında gerçekleşir. Fazla tahmin etmek aşırı büyük sistemlere (daha yüksek maliyetler ve verimsizlikler) yol açarken, hafife almak yetersiz soğutma ile sonuçlanır. Mühendisler, binanın yönüne, malzemelerine ve doluluk durumuna göre hassas yük hesaplamaları yapmak için Ant MTH, Carrier HAP veya Trane TRACE 700 gibi yazılımlar kullanır. 

 

 

2. Isı Transferi Prensipleri

Soğutma sistemleri, ısıyı şartlandırılmış alanlardan uzaklaştırmak için iletim, konveksiyon ve radyasyona güvenir. Mühendisler, istenmeyen ısı kazanımını en aza indirmek için yapı malzemelerini, yalıtımı ve cam özelliklerini analiz eder. Bu, kavramsal tasarım aşamasında gerçekleşir ve pencerelerde uygun yalıtım ve yansıtıcı kaplamalar yoluyla verimli ısı reddi sağlar. 

 

3. Soğutma Çevrimi

Soğutma çevrimi (sıkıştırma, yoğuşma, genleşme ve buharlaşma) HVAC soğutmasında esastır. Mühendisler, verimlilik ve proje ölçeğine bağlı olarak DX sistemleri, soğutucular veya absorpsiyonlu soğutma arasında seçim yapar. Bu karar, soğutucu akışkan tipinin, verimliliğinin ve kapasitesinin proje gereksinimleriyle uyumlu olmasını sağlayan sistem seçim aşamasında alınır.

 

4. Hava Dağıtımı ve Kanal Tasarımı

Uygun kanal tasarımı, eşit soğutma sağlar ve basınç düşüşlerini en aza indirir. Mühendisler, hava akışını optimize etmek için eşit sürtünme veya statik geri kazanım yöntemleri kullanarak kanal düzenleri tasarlar. Ayrıntılı tasarım aşamasında, sızıntıyı önlemek ve soğutma verimliliğini artırmak için malzemeleri, kanal boyutlarını ve yalıtımı seçerler. 

Kanal sistemi, şartlandırılmış havanın bir bina boyunca verimli bir şekilde iletilmesini sağlar. İyi tasarlanmış bir sistem enerji kaybını en aza indirir, gürültüyü azaltır ve uygun hava dağılımı sağlar. 

 

Kanal Sistemleri Çeşitleri

- Düşük Hızlı Kanal Sistemleri: Ticari ve konut uygulamalarında yaygındır, gürültü ve enerji tüketimini azaltır. 

- Yüksek Hızlı Sistemler: Alan kısıtlaması olan büyük binalarda kullanılır. Dikkatli gürültü kontrolü gerektirir. 

 

Kanal Boyutlandırma Yöntemleri 

- Eşit Sürtünme Yöntemi: Birim uzunluk başına sabit bir basınç kaybı sağlayarak uygulamayı kolaylaştırır. 

- Statik Geri Kazanım Yöntemi: Statik basıncı korumak için kanal boyutlarını ayarlayarak eşit hava dağılımı sağlar. 

- Hız Azaltma Yöntemi: Hava akış hızlarını sınırlayarak gürültüyü ve basınç düşüşünü kontrol eder. 

 

Tasarım Aşaması Uygulaması

Kanal tasarımı, soğutma yükü hesaplamalarını takiben detaylı tasarım aşamasında gerçekleştirilir. Mühendisler, hava sızıntısını ve basınç kayıplarını önlemek için ASHRAE standartlarını kullanarak kanal boyutlarını, yerleşimlerini ve malzemeleri belirler. Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (CFD) analizi bazen hava akışı dağılımını optimize etmek için kullanılır. 

 

 

5. Soğutma Ekipmanları Seçimi

Soğutma grupları, klima santralleri (AHU'lar), fan coil üniteleri (FCU'lar) veya split sistemlerin seçimi, bina boyutuna ve soğutma talebine bağlıdır. Mühendisler, ekipman seçim aşamasında EER ve COP gibi verimlilik derecelendirmelerini göz önünde bulundurarak enerji kodlarına uyum ve operasyonel maliyet etkinliği sağlar. 

Soğutma çevrimi, HVAC soğutma sistemlerindeki temel süreçtir ve bir alandan ısının uzaklaştırılmasından ve dış mekanda atılmasından sorumludur. Döngü dört ana bileşenden oluşur: 

 

Dört Ana Aşama

1. Sıkıştırma : Soğutucu gaz sıkıştırılır, sıcaklığı ve basıncı artar. (Kompresör) 

2. Yoğuşma: Sıcak soğutucu gaz çevreye ısı verir ve yüksek basınçlı bir sıvıya dönüşür. (Kondenser bobini) 

3. Genleşme : Sıvı soğutucu akışkan, basıncını ve sıcaklığını düşüren bir genleşme valfinden geçer. (Genleşme valfi) 

4.Buharlaşma: Soğuk soğutucu, iç mekan havasından ısıyı emerek alanı soğutur. Soğutucu akışkan tekrar gaza dönüşür. (Evaporatör bobini) 

 

Soğutma Sistemleri Çeşitleri

-Doğrudan Genleşme (DX) Sistemleri: Soğutucu akışkan, ısıyı doğrudan iç mekan havasından emer. Bölünmüş AC'lerde, VRF/VRV'de ve paketlenmiş birimlerde kullanılır. 

- Soğutulmuş Su Sistemleri: Merkezi bir chiller suyu soğutur ve daha sonra soğutma için klima santrallerine (AHU'lar) dolaştırılır. Büyük binalarda kullanılır. 

- Absorpsiyonlu Soğutma: Soğutma işlemini yürütmek için elektrik yerine bir ısı kaynağı (örn. atık ısı, doğal gaz) kullanır. Endüstriyel ve büyük ticari uygulamalar için uygundur. 

 

Tasarım Aşaması Uygulaması

Soğutma çevrimi, mühendislerin bir DX sisteminin, chiller'in veya alternatif soğutma yönteminin proje için en iyisi olup olmadığını belirlediği sistem seçim aşamasında analiz edilir. enerji verimliliği (COP, EER), soğutucu akışkan türü, çevresel etki (GWP, ODP) ve bakım gereksinimleri gibi faktörler seçimi etkiler. 

 

 

6. Kontroller ve Otomasyon

Modern soğutma sistemleri, hassas sıcaklık kontrolü için Bina Yönetim Sistemleri (BMS) veya akıllı termostatlar kullanır. Mühendisler, enerji kullanımını optimize etmek, işletme maliyetlerini azaltmak ve otomatik ayar noktaları ve bölgelendirme yoluyla bina sakinlerinin konforunu artırmak için bu kontrolleri son tasarım aşamasında entegre eder. 

 

Sonuç olarak İyi bir soğutma sistemi tasarımı için doğru soğutma yükü hesaplanmalı, hava akışı dengelenmeli, verimli soğutucu akışkan seçilmeli, basınç kayıpları minimize edilmeli ve enerji tasarrufu sağlayan otomasyon sistemleri entegre edilmelidir.

Konu ile ilgili bir videoda hazırlıyoruz.  [Youtube] kanalımızdan izleyebilirsiniz.

 

 

 

 

Soğutma sistemleri hesabı ve seçimi ile ilgili en başarılı çözümü, piyasalarda 30. yaşını kutlayan, Türkiyenin ilk ve tek profesyonel ısıtma klima soğutma hesap yazılımı MTH Paket içinde bulacaksınız. MTH Paketini yakından tanımak ve projelerinizde aradığınız kesin, hızlı, güvenilir çözümler için [burayı] tıklayınız..

 

Bir daha ki yazıda buluşmak üzere, hoşçakalın.