Bina Açıklıklarındaki Hava Akışı..

Merhaba arkadaşlar,

Bugünkü yazımı, özelikle büyük açıklıklara sahip binalardaki hava akış problemleri ve miktarlarının tespit edilmesine yönelik bir kaç anlatım üzerine yazmayı düşündüm. Bildiğiniz üzere bina dış cephelerindeki bir açıklıktan akan hava debisi ile bu açıklığın iki tarafı arasındaki basınç farkı, açıklığın kaçak fonksiyonu olarak adlandırılan bir bağlantı ile irdeleniyor, bu kısımdaki  kaçak fonkiyonunu hava sızması olarak düşünmeyiniz, ilişkili olsalarda farklı kavramlardır. Hava sızması, belirli şartlar altında, isteğe bağlı olmayan açıklıklardan, kontrol edilmeyen hava değişim debisidir. Hava kaçağı ise bina kabuğunun sızdırmazlığının bir ölçüsüdür.

Kaçak fonksiyonu, açıklığın geometrisi ile ilişkilidir. Bir açıklıktan akan havanın debisi için en çok kullanılan ifade;

Bu formülde

Q : hava debisi, (m3/s)
CD : açıklık için direnç katsatyısı, boyutsuz
A : açıklığın kesit alanı, (m2)
p : Havanın yoğunluğu, (kg/m3)
dp : açıklığın iki tarafındaki basınç farkı, (Pa)

Bu ifade bir açıklıktan hava akışını ifade ediyor ve sürekli halde, tam gelişmiş laminer akış gibi bir çok basitleştirici kabul yapılarak uygulanabilir.

Bir binanın dış cephesindeki açıklıklar, kesit alanı sabit bir kanal sistemi gibi olmadığı için çoğunlukla akış tam gelişmiş hale gelemez ve bu durum Q ile dp arasındaki basit bağlantıların kullanılabilirliğini engeller. Bununla beraber A bir eşdeğer kesit alanı, ve Cd de açıklık geometrisine ve açıklığın iki tarafı arasındaki basınç farkına bağlı olmak üzere bina dış cephesindeki her bir açıklık için yukarıdaki formül kullanılabilir.

Bazı durumlarda aşağıdaki üstel formülde kullanım alanı bulmaktadır. bu ifade;

Bu formülde

Q : hava debisi, (m3/s)
c : akış katsayısı, (m3/sPa)
n : akış üssü boyutsuz

Bu denklem Q ve dp arasındaki ilişkiyi ancak yaklaşık olarak verir. binanın dış kabuğındaki bütün açıklıkların birleştirilmesi tüm bina için basınç farkı ile hava debisi arasında bir bağlantı oluşturur ve bu binanın hava kaçağı olarak adlandırılır.

Arkadaşlar, bugünkü yazım ASHRAE Temel El Kitabı Bölüm 23’den kısa bir özetti, konu ile ilgili daha detaylı bilgi bulmak isterseniz, ilkgili standartlara ulaşmanızda fayda var, hoşcakalın.

Basınçlı Hava Tesisatları..

 

Merhaba arkadaşlar;

Özellikle endüstriyel imalathaneler, hastaneler, proses işlemleri gibi yerlerde büyük ihtiyaç duyduğumuz basınçlı hava tesisatlarına bugün bir bakış yapacağız, bugünkü yazmızın arkasından bu tesisatlarda dikkat edilmesi gereken tasarım yöntemleri ve örnek bir hesapla bilgi denizinde dolaşmaya devam edeceğiz.

Her basınçlı kap işinde olduğu gibi basınçlı hava tesisatlarıda sahip oldukları ortam basıncından yüksek değerler yüzünden potansiyel tehlike taşımaktadır, kullanımı kadar dizaynıda bir o kadar işinin ehli kişiler tarafından yapılmalıdır. Basınçla çalışan cihazların belli bir hava debisi ve çalışma basıncına ihtiyaçları vardır. Genellikle bu değerler kullanılacak cihazın rozetinde belli bir standart içerisinde bulunur.

Örnek vermek gerekirse bazı endüstriyel cihazların hava debisi ve çalışma basıncı değerleri aşağıdaki tabloda listelenmiştir.

Cihaz Adı	Hava debisi (lt/sn)	Basınç (Atü)
Boya Tabancası	4	5-7
Araba yıkayıcı	4	5-7
3/8” somun sıkıcı	2-10	5-7
Panel kesici	6	5-7
Matkap küçük	6	5-7
Matkap büyük	15	8-10

Basınçlı hava tesisatları tasarlanırken, öncelikle kullanmak maksadına dönük olarak cihazların ihtiyaçları belirlenir, kullanım yerine bağlı olarak bir eşzaman faktörü ile toplam ihtiyaç tespit edilir, hastane veya servis istasyonlarında bu oran %80-90 olabileceği gibi küçük işletmelerde %25-30 lar mertebesinde olabilir.

Basınç kaynağı olan kompresörde ısıya dönüşen enerjinin ne şekilde değerlendirileceği tespit edilmelidir, bazı işletmelerde oluşan atık ısının bir ekonomizör vasıtası ile sisteme geri kazandırılması, domestik veya proses ısıtmasında kullanılması sağlanabilir.

Yine basınçlı hava tesisatının majör elemanlarından olan kompresör kadar önemli diğer eleman hava tankıdır, sistemde bir hava tankı bulunması her zaman için faydalıdır, bu sayedekompresörün devreye girip çıkmasından dolayı oluşacak basınç salınımları en aza indirilir, basınçlı hava içerisindeki kirleticilerin filtrelenmesi sağlanır.

Yaygın ve büyük sistemlerde merkezi bir basınçlı hava tankı dizayn edilse bile, tüketici cihazlara yakın ve sadece o cihazın kapasitesine göre seçilen tali hava tüpleride sistemin düzgün çalışmasını sağlayacaktır.

Kompresör debisine bağlı olarak bir tank hacmi seçmek gerekirse aşağıdaki tablo size yardımcı olacaktır.

Kompresör debisi (Lt/sn)	Tank Hacmi (L)
50	700
100	1600
200	3000

Kompresör dairesinde çalışma rejiminden kaynaklanan ve bertaraf edilmesi gereken ısı meydana gelebilir, Çalışma verimini düşüren bu ısının uzaklaştırılması ve taze havanın kompresör odasına ulaştırılması için gerekirse bir fan ve kanal sistemi dizayn edilmelidir. Sistem tarafından oluşacak ısının uzaklaştırılması için aşağıdaki formülü kullanabilirsiniz.

Q = 0.92 N / dT

Bu formülde;

Q : Hava debisi (m3/h)

N : Motor gücü (kW)

dT : izin verilen sıcaklık farkı (‘C)

Emiş kanalındaki toplam basınç kaybının 30 Pa aşmaması ve gerekiyorsa sisteme bir fan eklenmesi yine tasarımımızı başarıya taşıyan etmenlerden olacaktır.

Bir dahaki yazıda görüşmek üzere, hoşçakalın..

Ameliyathane Klima Tasarım Kaideleri..

Merhaba Arkadaşlar;

Bugünkü yazımızda özellikle uzmanlık istiyen konuların başında gelen ameliyathane kliması ve tasarım usüllerine değineceğiz, Yine bu yazımızdan yola çıkarak, yazıda zikredilen standartlara ve yayınlara ulaşmayı ihmal etmeyiniz. Ameliyathane kliması, normal hastane tesisatlarından daha fazla özen ve bilgi istiyor, genel havalandırma ve klimatizasyondan daha fazla, tıbbi gereklilikler ve bunların sağlanması için özel bazı kaideleri içeriyor.
İşte bunlardan bazıları

Her ameliyathane için bireysel santral projelendirilmelidir, eğer bunun imkanı yoksa ameliyathanelerin en azınan aynı gruptan olmasına özen gösterilmelidir.
48 dB max gürültü seviyesi aşılmamalıdır.
En az 2400 m3/h besleme havası debisi dizayn edilmeli, ilgili debinin mahal ısıl yükleri ve havalandırma değişim sayısını karşıladığı kontrol edilmelidir.
En az 1200 m3/h taze hava debisi dizayn edilmelidir.
Oda sıcaklığı 21 ‘C +-3 ‘C arasında olmalıdır.
İzafi nem %30-%65 arasında olmalıdır.
Hava besleme şekli tavandan olmalı.

Akış şekli ise laminer ve tek yönlü akış olacak şekilde, düşük türbülans kriterleri ile dizayn edilmelidir.
Oda sınıflandırması ISO sınıf 5 temizlik sınıflandırmasına uygun olmalıdır.

Bir dahaki yazıda görüşmek üzere, hoşcakalın..
Kaynaklar;Özel hastaneler yönetmeliği,DIN1946-4,VDI2167, DIN4799

650 Lt. Hava Tankı Örnek Çizimi ve Hesapları..

Bugünkü yazımda, daha önce sizlere ilettiğim basınçlı kaplar konularına ek olacak şekilde, 650 Lt. hacimli silindirik hava tankı çizim ve hesaplarını paylaşacağım. 11 Atü çalışma basıncına haiz dik tip bu hava tankında AD-Merkblatter dizayn koduna göre gövde ve bombe hesapları yapılmış ve bu hesaplara göre dizayn edilmiştir.

Öncelikle gövde tasarımından başlamak gerekiyor, tasarım aşamasına geçmeden önce bazı değerlerin bilinmesi gerekiyor.

PD : 11 Bar
PT : 16.5 bar
C1 : 1 mm
V : 0.8
S : 1.5 mm
ST : 1.1 mm
Da : 610 mm
K : 235 N/mm2

Formülü işlettiğimizde 3.66 mm ve test basınca kontolünü yaptığımızda ise 2.94 mm saç kalınlığı çıktığı görülüyor. Burdan hareketle malzeme 6 mm R ST 37-2 çelik saç seçilmiştir.

Örnek çizimi ve toristefik bombeler ile ilgili mukavemet hesabını aşağıdaki linkden download edeceğimiz DWG çizimde bulabilirsiniz.

havatabki_650LT.rar [82 KB]

Hoşçakalın..

Havalandırma Yükleri Hesabı...

 

Merhaba arkadaşlar,

Bugünkü yazımda yapı ısıtma soğutma yüklerine büyük tesiri olan ama nedense ülkemizde pek önemsenmiyen havalandırma yüklerinden bahsetmek istiyorum. Ümit ediyorum bu yazıdan sonra hesaplarımızda biraz daha detaylı analiz eder ve hesabın adı her ne kadar havalandırma yükü olsada, paramızı havaya saçmayız..

Bir binaya giren dış havanın, iç hacim şartlandırma (ısıtma, soğutma, nem alma) yüklerinin bir kısmını oluşturması, binalardaki hava değişim oranlarının gerekli olan en düşük değer ile sınırlandırılmasının nedenlerinden birisidir. Tipik olarak, dış kabuk-baskın binalarda ısıl yükün %20 ile %40 kadarı hava değişimine bağlıdır.

Hava değişimi, bir binanın ısıl yükünü üç şekilde artırır. Birincisi, içeri giren hava, dış hava sıcaklığından iç hava sıcaklığına kadar ısıtılmak veya soğutulmak zorundadır. Bu duyulur ısıtma veya soğutma için enerji tüketimi:

q_s = duyulur ısı yükü, W
Q = hava debisi, rn3/s
r = havanın yoğunluğu, kg/m3 (yaklaşık 1,2)
c_p = havanın özgül ısısı, J/(kg. K) (yaklaşık 1000)
dt - iç-dış hava sıcaklıkları farkı, "C
olmak üzere
q_s=Qpc_pdt
bağıntısı ile verilir.

İkincisi, hava değişimi, bir bina içindeki havanın nem içeriğini değiştirir. Bu durum, yazın nemli dış havadan nem alınması gereken bazı yerlerde özellikle önemlidir. İç havanın nem oranının dış havanınkinden çok daha düşük olduğu kış mevsiminde ise, nemlendirme gerekebilir. Bu gizli yükler ile ilgili enerji tüketimi:

qı = gizli ısı yükleri, W
hfg= uygun bir hava sıcaklığında su buharının gizli ısısı, J/kg (yaklaşık 2,34 x 10°)

dW= iç-dış hava özgül nemleri farkı, su buharı kütlesinin kuru hava kütlesine oranı (kg/kg)
olmak üzere
q_ı=Qph_fgdW

bağıntısı ile verilir.

Yalıtım sistemi içindeki hava akışı, yalıtımın içinde veya üstünde nemin yoğuşmasına bağlı olarak da, sistemin etkenliğini düşürür.

Bir dahaki yazıda görüşmek üzere, hoşçakalın

Kaynak : ASHRAE TC 4.3 Ventilation Requirements

ASP, PHP bilen çalışma arkadaşları arıyoruz..

 

Merhaba arkadaşlar;

Yeni projelerde takım arkadaşımız olabilecek, ASP, PHP bilen çalışma arkadaşları arıyoruz. Konu ile ilgilenenlerin info@antmekanik.com adresinden bizlerle temasa geçmesini rica ederiz.

Ücretsiz Vitrifiye Çizimleri..

 

Merhaba arkadaşlar,

Bugün sizlerle Autocad ortamında sıkça kullandığımız ancak mimari çizimde gereken düzen ve intizam olmadığı için çizimlerimizi çokda bütünlemeyen vitrifiyeler ile değiştirebilceğiniz, mekanik tesisat çizim kurallarına ve ilgili firmaların üretim standartlarına uygun çizilen blokları sunmak istiyorum.

Mesleğe başladığımız dönemlerde herkezde bir blok telaşı vardı. çok iyi hatırlarım bir abimiz bloklarımı veririm ama X Beyin çizimlerinde kullanamazsınız demişti. Ne günlermiş onlar şimdi bloktan bol şey yok piysada ama önemli olan tabiki baştan savma değil ilgili standartlara uygun ve/veya üretici firmanın yayınladığı standartlarda olsun.

Ücretsiz bloklara aşağıdaki linklere tıklıyarak ulaşabilirsiniz.

tesisatguncesi-vitrifiye.zip [460 KB]

 

Yeri gelmişken, çizimdeki istemediğimiz blok ile yeni bloğumuzu nasıl exchange edeceğimizi de anlatalım.

[AutoCAD 2007 ve sonrası]

Öncelikle eski çizimimizi açalım ve değiştirmek istediğimiz bloğu seçelim.

 

Bloğun üstüne sağ-tıklıyarak açılan pop-up menüden blok editörünü çağıralım. Bu işlem ile kendi orjinal mimari çizimimiz yerine ekrana sadece seçtiğimiz bloğu düzenliyebileceğimiz bir pencere açılıyor. Bu pencere üzerinde eski çizimi silmeden önce insert komutu ile değiştirmek istediğimiz standarda uyan bloğu Browse tuşu ile bulup açalım, tabiki bu açma işlemi sırasında ölçeklere dikkat etmekte fayda var, bizim yayınladığımız bloklar 1=1 ölçeğinde, 1/100 çizime insert etmek için .01 oranında küçültmeniz gerekebilir. 

 

 

Insert noktası olarak uygun bir noktayı işaretledikten sonra, eski bloğumuzu çizim oramından temizliyoruz. Bu işlemin ardından Close Block Editor tuşu ile pencereyi kapatarak orjinal çizime geri dönüyoruz.

İşte çizmimizin son hali, yaklaşık 3-4 sn. içinde hazır.

 

Bir dahaki yazıda görüşmek üzere hoşçakalın…