Buhar Tesisleri Boru Hatları Çaplandırması..

Merhaba arkadaşlar;

Özellikle proses ihtiyaçları doğrultusunda endüstriyel tesisler ve bazı büyük kapasiteli yapılarda mekanik tesisat sistemlerinde ısıtıcı akışkan olarak buhar tercih edilmektedir. Buhar tesisleri bünyelerinde barındırdıkları yüksek basınçlar ve sistemi bütünleyen cihazlar dolayısı ile özellikle standartlara tam uygun projelendirilmelidir. Ehil ellerde ve standartlara uygun tasarlanan buhar tesisleri son derece güvenli ve verimli olabilmektedir. Buhar tesislerini bütünliyen aparatlara bir genel bakış yapacak olursak bunlar;

Buhar kazanları : Buhar kazanları, sistemin kalbi sayılabilir, tesisin ihtiyacı olan miktar, basınç ve nitelikte buharın üretildiği cihazlardır. Alev duman borulu ve su borulu tipte olmak üzere iki ana kazan tipoinden biri tercih edilebilir, Orta büyüklükteki bir tesis için genellikle alen duman borulu silindirik tipteki skoç kazanlar tercih edilir. Genel olarak 15 atü işletme basıncı ve ısıtıcı yüzey alanı olarak 300 m2 olan kazanlara kadar terchi edilebilir.

Buhar akümülatörleri : sistemin pick yük ihtiyacını karşılamak, buhar kazanının kapasitesini makul şartlar tutmak ve sistem emniyeti açısından sistemde olması gereken genellikle buhar veya kaynar su ile ısıtılan silindirik basınçlı kaplardır. 3/4 ‘ü su ve ¼’ü buhar ile dolu olması tavsiye edilir. 3 önemli tipi içerisinde en çok direk temaslı olarak tabir edilen Ruths buhar akümülatör kullanılır.

Kondens tankları : Kullanım yerlerinde enerjisini bırakak yoğuşan buharın kondens hatları ile toplandığı tanklardır. Gönderilen buharın tamamının kondens olarak toplanamadığı sistemlerde bir su yumuşatma cihazı ile birlikte techiz edilmelidir. Kondens hatları tanka doğrudan bağlanırken su yumuşarma cihazı bakır bir şamandıra ile techiz edilmelidir.

Degazörler : Suyun içindeki kimyasal gazların ayrıştırılması ve kazan gönderilen suyun ısıtılması amacı ile kullanılır. Suyun içindeki kimyasal gazların ayrıştırılması özellikle korozyon önlenmesinde önemli bir adımdır, bunun yanında kazan giren suyun ısıtılması kazandaki termak şokları azaltacak kazan ömrünü uzatacaktır.

Kondenstoplar : Bir diğer adıda buhar kapanıdır. Kapanlar buhar kullanan cihazlardan sonra veya ana dağıtım hatlarının drenajlarına konur. İdeal olanı kapanlardan sadece yoğuşan buharın (kondensin) geçmesidir, böylece buharın tamamen kullanılması amaçlanır. Uygun tip ve kapasitede seçilmeleri sistemin verimi ve ömrü açısından önemlidir.

Bir dahaki yazımızda buhar hatlarının çaplandırılması konusuna bakacağız, Hoşcakalın..

Hastane Kliması Kanal Tasarım Kaideleri..

Merhaba arkadaşlar,


Bu yazımda sizlerle özellikle havalandırma ve iklimlendirme tesisatlarında uzmanlık gerektiren Hastane Kliması ve kanal tasarım easları ile bilgiler aktaracağım, Konfor klimasından ayrı olarak katı kural ve disiplinler içinde tasarlanması gereken hastane kliması yeni yayınlanan dökümanlar, MMO, TTMD, vb. katkıları ile bir standarda oturuyor. Bugün özellikle kanal tasarımında dikkat edilmesi gerkeen hususlara değinmek istedim.
Kanal düzergah, özel parça seçimi ve yerleşimi gibi hususlar özellikle türbülansa bağlı olarak parçacık birikimini engelliyecek şekilde projelendirilmelidir.
Mümkün olduğu kadar kısa hatlar ve özellikli zonlara hitap edicek şekilde klima santrali yerleşimi yapılmalı, kanal hattı değişik sınıf ve kullanım alanına sahip mahaller yerine bir zoe hitap edicek şekilde projelendirilmelidir.
Klima santralleri mümkünse kat bazında ve ilgili zona tek başına hitap edicek şekilde projelendirilmelidir.
Hava kanalları pürüzsüz ve 1. sınıf kaliteli malzemelerden imal edilmeli, eğer flex kanallar kullanılacak ise 1,5m-2m aralığına kadar kullanılması tercih edilmelidir.
Özellikle operasyon ve ameliyathane gibi mahallerde DIN24194-2 sızdırmazlık sınıfı III, diğer mahaller için besleme kanalları DIN 24194-2 ve sızdırmazlık sınıfı II ye göre projelendirilmelidir.
Hava kanalları tasarımı ve müdahale kapakları, kanalların kolay erişilebilir, silinebilir, dezenfekte edilebilir şekilde yapılmalıdır.

Gerekli yerlerde sızdırmaz temizleme kapakları yerleştirilmelidir.
Birdaha ki yazıda görüşmek üzere, Hoşcakalın..

Proje Tasarımları İçin Dış Dizayn Verileri..

Merhaba arkadaşlar;

Üye olduğum bazı tesisat haber gruplarında ve bazen de MTH kullanıcıları arasında çeşitli dünya şehirleri için dış dizayn verilerine ihtiyaç hasıl olduğunu görüyorum. Bildiğiniz üzere özellikle ısı yükü hesaplarında hesabın yapıldığı şehrin dış dizayn verileri büyük önem arz ediyor. Bu verierin başında dış ortam KT (‘C), YT (‘C), enlem, boylam, rakım (M), MDR (‘C – gece gündüz sıcaklık farkı), Hakim rüzgar yöne, vb. geliyor. Genellikle ASHRAE Fundamentallerinde yer alan bu bilgilere her zaman ulaşmak mümkün olmuyor. Hal böyle oluncada internet üzerinden bu bilgilere ulaşmak gerekiyor. Fakat ne yazık ki internet üzerinde de bizim projelerimizde kullanacağımız formatta bir bilgi bankası yok. Bunu yerine farklı sitelerden derleyebileceğiniz bilgileri bir süzgeçten geçirip projelerinizde kullanabilirsiniz.

İşte aşağıda ziyaret edebileceğiniz ve projelerinizde kullanabileceğiniz bilgileri içeren çeşitli web sitelerini sizlerle paylaşmak istedim. Unutmayınız bu bilgiler derleme esası ile oluşturulduğu için projenize başlamadan önce onay mercine iletilerek onaylatılması ve o şekilde projelerinizde kullanılması daha iyi olacaktır. Aksi taktirde üzerinde fikir birliğine varılmamış bilgileri baz alarak yapacağınız projeler revizyon gereği doğurabilir.

Bir dahaki yazıda buluşmak üzere hoşcakalın..

http://www.meteor.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=ISTANBUL

http://www.fallingrain.com/world/TU/index.html.

http://worldweather.wmo.int/014/c00047.htm

http://www.worldclimate.com/cgi-bin/grid.pl?gr=N41E029

http://turkish.wunderground.com/cgi-bin/findweather/getForecast?query=istanbul&wuSelect=WEATHER

Hava Kanallarında Tavsiye Hava Hızı Değerleri..

Merhaba arkadaşlar;

Havalandırma tesisatlarında fna dışı basınç kaybını oluşturan en önemli etmenlerden bir tanesi kanal kesitlerine uygun seçilmeyen hava hızlarıdır. Klima ve havalandırma sistemlerinde uygun fan dışı basınç kaybı ve kanal kesitleri oluşturabilmek için kanal içindeki hava hızları sistem özelliklerine uygun seçilmelidir. Fazla veya eksik kanal metrajı, uygun olmayan fan dışı basınç kayıpları, gürültü ve titreşim problemlerinin ortak paydası kanal içindeki hava hızıdır. Bu yazımda alçak hızlı kanal sistemlerinde uygulama yerine göre tercih edebileceğiniz kanal için hava hızlarını sizlerle paylaşmak istedim.

Alçak hızlı kanal sistemlerinde aşağıdaki ana kanal hızları kullanılabilir.

Gürültü kriterine göre sınıflandırmak gerekirse;

Konutlar : 3 m/sn.
Apartman, otel hastaneler : 5 m/sn.
Özel büro ve kütüphaneler : 6 m/sn.
Tiyatro ve oditoryumlar : 4 m/sn.
Genel bürolar, restorantlar : 7.5 m/sn.
Mağaza ve kafeteryalar : 9 m/sn.
Endüstriyel yapılar : 12.5 m/sn.

Sürtünme kayıpları kriterine göre sınıflandırmak gerekirse;

Konutlar : 5 m/sn.
Apartman, otel hastaneler : 7.5 m/sn.
Özel büro ve kütüphaneler : 5 m/sn.
Tiyatro ve oditoryumlar : 6.5 m/sn.
Genel bürolar, restorantlar : 10 m/sn.
Mağaza ve kafeteryalar : 10 m/sn.
Endüstriyel yapılar : 15 m/sn.,

Değerleri kulanılabilir.

Daha önceki yazılarımızda kanal sistemleri için verdiğimiz pratik hesaplar doğrultusunda elimizdeki debiye ve yukarıda hızlar doğrultusunda olası ana kanal kesiti tespit edilebilir.

Bir daha ki yazıda görüşmek üzere, hoşcakalın..

Psikrometride Tekrar Isıtma (Re-Heat)..

Merhaba arkadaşlar;

 

Bugünkü yazımızda psikrometrik işlemlerde tekrar ısıtma konusuna göz atacağız, özellikle yüksek gizli ısı içeren restoran,bar,disco gibi uygulamalarda karşımıza çıklabilecek bu uygulama çeşidinin hangi safhalar ile gerçekleştirildiğini, küçük bir örnek eşliğinde sizlere aktarmaya çalışacağım.

Proses üzerinde tespit edilen cihaz çiğ noktası sıcaklığındaki artış oda sıcaklığındaki azalma ile kendini gösterir. Ortam sıcaklığı düştüğü zaman ortamdaki duyulur ısı kazancı artacaktır. (Sıcaklık farkı artışından dolayı). Oda duyulur ısı oranının sabit olduğunu kabul edersek, oda sıcaklığındaki azalma cihaz çiğ noktası sıcaklığı ile iç hava sıcaklığının birbirine yaklaşması sonucunu doğuracaktır. Bu da sevk havası sıcaklığı (ortama üflee havanın sıcaklığı) ile iç hava sıcaklığı arasındaki sıcaklık farkının düşmesi demektir. Düşük sıcaklık farkında sevk edilen hava miktarındaki artış kaçınılmazdır.

Pratik uygulamalarda karşımıza çıkan başka bir sorun ise cihazın çalışma sıcaklıklarının (serpantin giriş ve çıkış sıcaklıkları) hesap sonucunda bulunan cihaz çiğ noktası sıcaklığını tutmaması durumudur. Bunu içindir ki teorik uygulamalarda cihaz çiğ noktası sıcaklığının su giriş ve çıkış sıcaklıkları arasında kalması istenir.

Cihaz çiğ noktası sıcaklığının düşük olması halinde sevk havası miktarı azalacaktır. Ortam ile üflenen hava arasındaki sıcaklık farkı artacağından konfor uygulamalarında ortamdaki insanlarda rahatsızlıklar meydana gelecektir. Zaman zaman endüstriyel uygulamalarda da düşük veya yüksek sıcaklık farkı sorun çıkartabilir. Düşük sıcaklıktaki cihaz çiğ noktasının başka bir etkisi de pahalı cihaz seçimi gerektirmesidir. Bunun yanısıra düşük cihaz çiğ noktası sıcaklığı olması büyük yüzeyli serpantin ihtiyacını ortadan kaldırır.

Düşük ve yüksek cihaz çiğ noktası seçiminin uygulama cinsine göre avantajları veya dezavantajları vardır. Önemli olan proses tasarımı sırasında en uygun seçimi yapabilmektir.

Bazı durumlarda ortamdaki gizli ısı miktarı o kadar fazladır ki (Disco,Pup, Bar, Düğün Salonu, vb.) psikrometrik diagram üzerinde duyulur ısı oranı doğrusunun %100 doyma eğrisini kesmediği görülür. Bu durumda bir cihaz çiğ noktası sıcaklığından söz edilemez. Tekrar ısıtma, bu gibi durumlarda kullanılır. Cihazdan çıkış havası ısıtılarak (Tekrar ısıtma) ortama sevk edilecek hava şartlandırılır. Tekrar ısıtma miktarı ise sevk havası miktarı ile çıkış ve sevk havası arasındaki entalpi farkının çarpımına eşittir.

Şekil1 Re-Heat öncesi

 

Şekil2 Re-Heat sonrası

Diagram görüntüsü MTH için Psikrometrik diagram R2009 programından alınmıştır.

Bir dahaki yazımızda bir örnek ile konuyu daha da detaylandıracağız, Hoşcakalın..

Fan Türleri ve Kullanım Alanları..

 

Merhaba Arkadaşlar;

Mekanik tesisat disiplinleri arasında belki de çalışması en zevkli kısımlardan bir tanesi havalandırma ve klimadır, konunun derinliği, kullanılacak enstrümanların fazlalığı ve sistem çözümlerinin çeşitliliği bizleri klima işleri yaparken biraz daha fazla mutlu edebiliyor, Sektörde bir çok uzmanlık alanı varken havalandırma ve klimayı seçenlerin biraz daha işlerine dört elle sarıldıklarını görebiliyorum. Bugünkü yazımızın ana konusu fan çeşitleri ve teknik özelliklerine göre kullanım maksatları.

Havalandırma ve klima sistemlerinde havanın akışını sağlayan ve bunun için basınç farkı oluşturulması prensibini kullanan cihazlardır. Bir çok çeşidi olmakla beraber çoğunlukla, dönüş, besleme ve egzost ana başlıkları altında inceliyebiliriz, bunun yanında ,santrifüj ve eksenel olmak üzere iki ana sınıfta toplanır.

Santrifüj fanların bileşenleri; Yatak mesnedi, çark çemberi, kanatlar, arka ayna, salyangoz gibi ana bileşenlerken,

Eksenel fanların bileşenleri ,rotor ön kapağı, göbek, kanatlar, giriş konisi gibi ana bileşenlerdir.

Fanlar kullanım yerlerine göre dönüş, besleme, egzost gibi sınıflara ayrılsada, asıl sınıflandırma kriterleri sağladıkları basınç ve debidir. Buna göre;

Alçak Basınçlı Fanlar
400 – 250.000 m3/h hava debisi
100-2,400 Pa basınç
İklimlendirme, havalandırma ve gaz naklinde kullanılırlar

Orta Basınçlı Fanlar
500-150,000 m3/h hava debisi
400-5,000 Pa basınç
Geriye eğik merkez kaç fanlar
Endüstriyel uygulamalar

Yüksek Basınçlı Fanlar
400-80,000 m3/h hava debisi
500-10,000 Pa basınç
Geriye eğik merkezkaç fanlar
Endüstriyel egzost ve toz toplama

Körükler
120-4,800 m3/h hava debisi
1,500-20,000 Pa basınç
Geriye eğik kanatlı merkezkaç fanlar
Yakıt yakıcılar ve diğer yüksek basınç gerektiren işler

Blowerlar
4,000-1,700,000 m3/h hava debisi
1,300-27,000 Pa Basınç
Profil kanatlı fanlar
Kurutma, kimyasal prosesler

İleriki yazılarımızda fan kanunları, seçim kriterleri ve işletme şartlarına değineceğiz, Hoşcakalın..

TMMOB MMO, İkinci Enerji Verimliliği Eğitim ve Uygulama Merkezi'ni Açtı

 

TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO), sanayinin yoğun olduğu Kocaeli ve İzmir?de iki ayrı uygulama laboratuvarı kurdu. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ile MMO?nun, enstitü bünyesinde ortaklaşa oluşturduğu Enerji Verimliliği Eğitim ve Uygulama Merkezi 2010 yılı Temmuz ayında hizmete girdi. Kocaeli?nde kurulan MMO Enerji Verimliliği Eğitim ve Uygulama Merkezi?nin açılışı ise 30 Mart?ta yapıldı. Açılış konuşmaları MMO Kocaeli Şube Başkanı Nedim Kara, MMO Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar ve TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı tarafından yapıldı.

MMO Kocaeli Şube Başkanı Nedim Kara, özetle şunları söyledi: ?TMMOB MMO olarak, kurulum kararı aldığımız ilk günden beri büyük bir heyecanla yürüttüğümüz çalışmaların sonucunu sizlerle paylaşmaktan, birlikte hizmete açmaktan büyük bir mutluluk duyduğumuz MMO Enerji Verimliliği Eğitimi ve Uygulama Merkezi?mizin açılışına hoş geldiniz. Enerji Verimliliği Eğitimi ve Uygulama Merkezini Şubemizdeki altyapı desteği ve Enerji Verimliliği Kongrelerinin Şubemiz yürütücülüğünde gerçekleştirilmesinin sağladığı bilgi birikimi sayesinde çok kısa sayılabilecek bir sürede hizmete açıyoruz. Kasım 2009?dan bu yana Şubemizde düzenlediğimiz Enerji Yönetici Eğitimleri?ni artık Odamız/şubemiz öz kaynakları ile hayat bulan eğitim merkezimizde yürütmeye başladık. Eğitim merkezimizin hayata geçmesiyle, Odamızın, Enerji Verimliliği Yöneticisi Eğitimlerinde A sınıfı yetki belgesine sahip olması, bizler için ayrı bir mutluluk kaynağı olmuştur. Müfredat gereği, buhar kazanı ve buhar tesisatları, endüstriyel fırın, basınçlı hava sistemi, pompa sistemleri, havalandırma sistemleri, soğutma sistemleri, aydınlatma ve kompanzasyon sistemlerinin yanı sıra, ısıtma sistemi, ısı geri kazanımlı bina havalandırma sistemi, bina konfor şartlandırma sistemi, ısı pompası, güneş enerjisi gibi uygulama ve eğitim ünitelerini bünyesinde bulunduran eğitim merkezimizde tüm eğitim üniteleri verimsiz şartlarda çalıştırıldıktan sonra, enerji verimliliği iyileştirme uygulamaları devreye alınarak kazançlar scada sistemi sayesinde bilgisayar kontrolü ile izlenebilmektedir. Teorik eğitimlerini 32 kişilik modern eğitim sınıfımızda tamamlayan katılımcılar, eğitim ünitelerindeki sabit ölçüm cihazları ve Şubemiz bünyesinde bulunan taşınabilir ölçüm cihazları aracılığıyla elde ettikleri ölçüm değerleri ile gerekli hesaplamaları yapma fırsatı bulmaktadırlar. Eğitim üniteleri projelendirilirken sadece deney düzenekleri olarak değerlendirilmemiş, endüstriyel bir uygulamada olması gereken cihaz ve donanımlar ile tasarlanmış ve tesis edilmiştir. Yine, eğitim merkezimiz bünyesinde kurulu bulunan ve bina içi hizmette kullanılan panoramik asansör ve diğer tesisatlar ile eğitim üniteleri sayesinde MMO Meslek İçi Eğitim Merkezi tarafından düzenlenen Asansör Avan Proje ve Uygulama, Mekanik Tesisat, Doğalgaz İç Tesisat Mühendis yetkilendirme eğitimlerinin uygulamalı yapılabilmesi olanaklı hale gelecektir. Ayrıca öğrenci üyelerimiz bitirme ödevleri için gerekli çalışmalar yapma fırsatı ve akademik çalışmalar yürüten meslektaşlarımız da projeleri için deney ve analiz yapma olanağı bulacaklardır.?

MMO Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar ise konuşmasında; ?Enerji konusu Odamızın, eğitim ve belgelendirme çalışmalarında önemli bir yer tutmaktadır. Meslek içi eğitim merkezlerimizde jeotermal enerji uygulamaları, Güneş Enerjisi Sistemleri, ısıtma soğutma havalandırma tesisatı, ısı yalıtımı ve enerji yönetimi ile doğalgaz konularında kurslar ve seminerler düzenlenmekte; bu konularda zengin bir yayın faaliyetimiz bulunmaktadır. Odamız enerji kaynakları ve politikaları üzerine görüşlerini uzman destekleri ile oluşturmakta, çeşitli oda raporları hazırlamakta ve kamuoyu ile paylaşmaktadır. Enerji verimliliği ise meslek disiplinimiz çerçevesinde, Odamızın en önemli çalışma alanlarından birisi olarak deneyim sahibi olduğumuz bir alandır. Binaların ısı yalıtımı ve enerji performansı açısından değerlendirilmesi; yüksek verimli kazanlar, ısı tesisatı, soğutma ekipmanları, sıcak ve soğuk boru ve yüzeylerin yalıtılması, atık ısının geri kazanımı; kojenerasyon; bölgesel ısıtma tesislerinin kurulması; enerji verimli ve çevre uyumlu taşıtlar, enerji verimliliği açısından önem taşıyan konulardan bazılarıdır ve bu konularda odamız eğitimden denetim ve belgelendirmeye kadar çeşitli faaliyetleri yürütmektedir. Bu alanda temel kuruluşlardan biri olmamız nedeniyle Odamızca, Enerji Yönetimi Kurslarını düzenleme konusuna özel bir önem verilmiştir. Enerji Verimliliği Kanunu gereğince yoğun bir hazırlık süreci tamamlanarak, 28.11.2009 tarihinde, Odamız sanayi ve bina sektörlerinde enerji yönetimi kursları düzenlemek üzere ?B Sınıfı Yetki Belgesi? ile yetkilendirilmiştir. İlk kurs Kasım 2009 da İstanbul?da düzenlenmiş; hemen ardından Kocaeli Şubemizde enerji yöneticisi eğitimleri başlatılmış ve eğitimler Adana, Ankara, Antalya, Denizli, İzmir, Kayseri, Konya, Samsun, şubelerimize yayılmıştır. Mart 2011 itibarıyla 17?si sanayi, 23?ü binalar üzerine olmak üzere toplam 40 kurs düzenlenmiş ve 346?sı sanayi, 509?u bina olmak üzere toplam 855 mühendis ve teknik öğretmen belgelendirilmiştir. Binalara Enerji Kimlik Belgesi uzmanı eğitimlerine ise toplam 2.283 kişi belgelendirilmiştir. Kamu kurumu niteliğindeki bir meslek kuruluşu olma sorumluluğumuzla, uygulama konusunda dar boğaza giren enerji yönetimi eğitimlerini rahatlamak üzere sanayinin yoğun olduğu Kocaeli ve İzmir Şubelerimizde uygulama laboratuvarları kurma kararı da aldık. İzmir Şubemiz ile İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsünün işbirliği ile oluşturulan ?Enerji Verimliliği Eğitim ve Uygulama Merkezi?, Temmuz 2010 tarihinde faaliyete geçmiştir. Bugün Kocaeli?ndeki laboratuvarımızın devreye girmesiyle Odamız, ?A Sınıfı Yetki Belgesi? alan ilk Yetkilendirilmiş Kuruluş olmaktadır. Merkezimizde Enerji Yöneticisi Kursları düzenlenecek, enerji etüt-proje ve test taleplerine, meslektaşlarımız ile sanayi ve hizmet sektörlerinin ihtiyaçlarına yanıt verilecek, mühendislik öğrencileri laboratuvar olanaklarından yararlanabilecek, enerji verimliliği bilgilendirme eğitimleri yapılacaktır.? TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı da tesisin önemine değindi ve kuruluşunda emeği geçenlere teşekkür etti.

Kaynak : TermoDinamik Dergisi