31 Mayıs 2011 Salı

Psikrometride Tekrar Isıtma (Re-Heat)..

Merhaba arkadaşlar;

 

Bugünkü yazımızda psikrometrik işlemlerde tekrar ısıtma konusuna göz atacağız, özellikle yüksek gizli ısı içeren restoran,bar,disco gibi uygulamalarda karşımıza çıklabilecek bu uygulama çeşidinin hangi safhalar ile gerçekleştirildiğini, küçük bir örnek eşliğinde sizlere aktarmaya çalışacağım.

Proses üzerinde tespit edilen cihaz çiğ noktası sıcaklığındaki artış oda sıcaklığındaki azalma ile kendini gösterir. Ortam sıcaklığı düştüğü zaman ortamdaki duyulur ısı kazancı artacaktır. (Sıcaklık farkı artışından dolayı). Oda duyulur ısı oranının sabit olduğunu kabul edersek, oda sıcaklığındaki azalma cihaz çiğ noktası sıcaklığı ile iç hava sıcaklığının birbirine yaklaşması sonucunu doğuracaktır. Bu da sevk havası sıcaklığı (ortama üflee havanın sıcaklığı) ile iç hava sıcaklığı arasındaki sıcaklık farkının düşmesi demektir. Düşük sıcaklık farkında sevk edilen hava miktarındaki artış kaçınılmazdır.

Pratik uygulamalarda karşımıza çıkan başka bir sorun ise cihazın çalışma sıcaklıklarının (serpantin giriş ve çıkış sıcaklıkları) hesap sonucunda bulunan cihaz çiğ noktası sıcaklığını tutmaması durumudur. Bunu içindir ki teorik uygulamalarda cihaz çiğ noktası sıcaklığının su giriş ve çıkış sıcaklıkları arasında kalması istenir.

Cihaz çiğ noktası sıcaklığının düşük olması halinde sevk havası miktarı azalacaktır. Ortam ile üflenen hava arasındaki sıcaklık farkı artacağından konfor uygulamalarında ortamdaki insanlarda rahatsızlıklar meydana gelecektir. Zaman zaman endüstriyel uygulamalarda da düşük veya yüksek sıcaklık farkı sorun çıkartabilir. Düşük sıcaklıktaki cihaz çiğ noktasının başka bir etkisi de pahalı cihaz seçimi gerektirmesidir. Bunun yanısıra düşük cihaz çiğ noktası sıcaklığı olması büyük yüzeyli serpantin ihtiyacını ortadan kaldırır.

Düşük ve yüksek cihaz çiğ noktası seçiminin uygulama cinsine göre avantajları veya dezavantajları vardır. Önemli olan proses tasarımı sırasında en uygun seçimi yapabilmektir.

Bazı durumlarda ortamdaki gizli ısı miktarı o kadar fazladır ki (Disco,Pup, Bar, Düğün Salonu, vb.) psikrometrik diagram üzerinde duyulur ısı oranı doğrusunun %100 doyma eğrisini kesmediği görülür. Bu durumda bir cihaz çiğ noktası sıcaklığından söz edilemez. Tekrar ısıtma, bu gibi durumlarda kullanılır. Cihazdan çıkış havası ısıtılarak (Tekrar ısıtma) ortama sevk edilecek hava şartlandırılır. Tekrar ısıtma miktarı ise sevk havası miktarı ile çıkış ve sevk havası arasındaki entalpi farkının çarpımına eşittir.


Şekil1 Re-Heat öncesi

 


Şekil2 Re-Heat sonrası

Diagram görüntüsü MTH için Psikrometrik diagram R2009 programından alınmıştır.

Bir dahaki yazımızda bir örnek ile konuyu daha da detaylandıracağız, Hoşcakalın..

30 Mayıs 2011 Pazartesi

Fan Türleri ve Kullanım Alanları..

 

Merhaba Arkadaşlar;

Mekanik tesisat disiplinleri arasında belki de çalışması en zevkli kısımlardan bir tanesi havalandırma ve klimadır, konunun derinliği, kullanılacak enstrümanların fazlalığı ve sistem çözümlerinin çeşitliliği bizleri klima işleri yaparken biraz daha fazla mutlu edebiliyor, Sektörde bir çok uzmanlık alanı varken havalandırma ve klimayı seçenlerin biraz daha işlerine dört elle sarıldıklarını görebiliyorum. Bugünkü yazımızın ana konusu fan çeşitleri ve teknik özelliklerine göre kullanım maksatları.

Havalandırma ve klima sistemlerinde havanın akışını sağlayan ve bunun için basınç farkı oluşturulması prensibini kullanan cihazlardır. Bir çok çeşidi olmakla beraber çoğunlukla, dönüş, besleme ve egzost ana başlıkları altında inceliyebiliriz, bunun yanında ,santrifüj ve eksenel olmak üzere iki ana sınıfta toplanır.

Santrifüj fanların bileşenleri; Yatak mesnedi, çark çemberi, kanatlar, arka ayna, salyangoz gibi ana bileşenlerken,

Eksenel fanların bileşenleri ,rotor ön kapağı, göbek, kanatlar, giriş konisi gibi ana bileşenlerdir.

Fanlar kullanım yerlerine göre dönüş, besleme, egzost gibi sınıflara ayrılsada, asıl sınıflandırma kriterleri sağladıkları basınç ve debidir. Buna göre;

Alçak Basınçlı Fanlar
400 – 250.000 m3/h hava debisi
100-2,400 Pa basınç
İklimlendirme, havalandırma ve gaz naklinde kullanılırlar

Orta Basınçlı Fanlar
500-150,000 m3/h hava debisi
400-5,000 Pa basınç
Geriye eğik merkez kaç fanlar
Endüstriyel uygulamalar

Yüksek Basınçlı Fanlar
400-80,000 m3/h hava debisi
500-10,000 Pa basınç
Geriye eğik merkezkaç fanlar
Endüstriyel egzost ve toz toplama

Körükler
120-4,800 m3/h hava debisi
1,500-20,000 Pa basınç
Geriye eğik kanatlı merkezkaç fanlar
Yakıt yakıcılar ve diğer yüksek basınç gerektiren işler

Blowerlar
4,000-1,700,000 m3/h hava debisi
1,300-27,000 Pa Basınç
Profil kanatlı fanlar
Kurutma, kimyasal prosesler

İleriki yazılarımızda fan kanunları, seçim kriterleri ve işletme şartlarına değineceğiz, Hoşcakalın..

26 Mayıs 2011 Perşembe

TMMOB MMO, İkinci Enerji Verimliliği Eğitim ve Uygulama Merkezi'ni Açtı

 

TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO), sanayinin yoğun olduğu Kocaeli ve İzmir?de iki ayrı uygulama laboratuvarı kurdu. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ile MMO?nun, enstitü bünyesinde ortaklaşa oluşturduğu Enerji Verimliliği Eğitim ve Uygulama Merkezi 2010 yılı Temmuz ayında hizmete girdi. Kocaeli?nde kurulan MMO Enerji Verimliliği Eğitim ve Uygulama Merkezi?nin açılışı ise 30 Mart?ta yapıldı. Açılış konuşmaları MMO Kocaeli Şube Başkanı Nedim Kara, MMO Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar ve TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı tarafından yapıldı.

MMO Kocaeli Şube Başkanı Nedim Kara, özetle şunları söyledi: ?TMMOB MMO olarak, kurulum kararı aldığımız ilk günden beri büyük bir heyecanla yürüttüğümüz çalışmaların sonucunu sizlerle paylaşmaktan, birlikte hizmete açmaktan büyük bir mutluluk duyduğumuz MMO Enerji Verimliliği Eğitimi ve Uygulama Merkezi?mizin açılışına hoş geldiniz. Enerji Verimliliği Eğitimi ve Uygulama Merkezini Şubemizdeki altyapı desteği ve Enerji Verimliliği Kongrelerinin Şubemiz yürütücülüğünde gerçekleştirilmesinin sağladığı bilgi birikimi sayesinde çok kısa sayılabilecek bir sürede hizmete açıyoruz. Kasım 2009?dan bu yana Şubemizde düzenlediğimiz Enerji Yönetici Eğitimleri?ni artık Odamız/şubemiz öz kaynakları ile hayat bulan eğitim merkezimizde yürütmeye başladık. Eğitim merkezimizin hayata geçmesiyle, Odamızın, Enerji Verimliliği Yöneticisi Eğitimlerinde A sınıfı yetki belgesine sahip olması, bizler için ayrı bir mutluluk kaynağı olmuştur. Müfredat gereği, buhar kazanı ve buhar tesisatları, endüstriyel fırın, basınçlı hava sistemi, pompa sistemleri, havalandırma sistemleri, soğutma sistemleri, aydınlatma ve kompanzasyon sistemlerinin yanı sıra, ısıtma sistemi, ısı geri kazanımlı bina havalandırma sistemi, bina konfor şartlandırma sistemi, ısı pompası, güneş enerjisi gibi uygulama ve eğitim ünitelerini bünyesinde bulunduran eğitim merkezimizde tüm eğitim üniteleri verimsiz şartlarda çalıştırıldıktan sonra, enerji verimliliği iyileştirme uygulamaları devreye alınarak kazançlar scada sistemi sayesinde bilgisayar kontrolü ile izlenebilmektedir. Teorik eğitimlerini 32 kişilik modern eğitim sınıfımızda tamamlayan katılımcılar, eğitim ünitelerindeki sabit ölçüm cihazları ve Şubemiz bünyesinde bulunan taşınabilir ölçüm cihazları aracılığıyla elde ettikleri ölçüm değerleri ile gerekli hesaplamaları yapma fırsatı bulmaktadırlar. Eğitim üniteleri projelendirilirken sadece deney düzenekleri olarak değerlendirilmemiş, endüstriyel bir uygulamada olması gereken cihaz ve donanımlar ile tasarlanmış ve tesis edilmiştir. Yine, eğitim merkezimiz bünyesinde kurulu bulunan ve bina içi hizmette kullanılan panoramik asansör ve diğer tesisatlar ile eğitim üniteleri sayesinde MMO Meslek İçi Eğitim Merkezi tarafından düzenlenen Asansör Avan Proje ve Uygulama, Mekanik Tesisat, Doğalgaz İç Tesisat Mühendis yetkilendirme eğitimlerinin uygulamalı yapılabilmesi olanaklı hale gelecektir. Ayrıca öğrenci üyelerimiz bitirme ödevleri için gerekli çalışmalar yapma fırsatı ve akademik çalışmalar yürüten meslektaşlarımız da projeleri için deney ve analiz yapma olanağı bulacaklardır.?

MMO Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar ise konuşmasında; ?Enerji konusu Odamızın, eğitim ve belgelendirme çalışmalarında önemli bir yer tutmaktadır. Meslek içi eğitim merkezlerimizde jeotermal enerji uygulamaları, Güneş Enerjisi Sistemleri, ısıtma soğutma havalandırma tesisatı, ısı yalıtımı ve enerji yönetimi ile doğalgaz konularında kurslar ve seminerler düzenlenmekte; bu konularda zengin bir yayın faaliyetimiz bulunmaktadır. Odamız enerji kaynakları ve politikaları üzerine görüşlerini uzman destekleri ile oluşturmakta, çeşitli oda raporları hazırlamakta ve kamuoyu ile paylaşmaktadır. Enerji verimliliği ise meslek disiplinimiz çerçevesinde, Odamızın en önemli çalışma alanlarından birisi olarak deneyim sahibi olduğumuz bir alandır. Binaların ısı yalıtımı ve enerji performansı açısından değerlendirilmesi; yüksek verimli kazanlar, ısı tesisatı, soğutma ekipmanları, sıcak ve soğuk boru ve yüzeylerin yalıtılması, atık ısının geri kazanımı; kojenerasyon; bölgesel ısıtma tesislerinin kurulması; enerji verimli ve çevre uyumlu taşıtlar, enerji verimliliği açısından önem taşıyan konulardan bazılarıdır ve bu konularda odamız eğitimden denetim ve belgelendirmeye kadar çeşitli faaliyetleri yürütmektedir. Bu alanda temel kuruluşlardan biri olmamız nedeniyle Odamızca, Enerji Yönetimi Kurslarını düzenleme konusuna özel bir önem verilmiştir. Enerji Verimliliği Kanunu gereğince yoğun bir hazırlık süreci tamamlanarak, 28.11.2009 tarihinde, Odamız sanayi ve bina sektörlerinde enerji yönetimi kursları düzenlemek üzere ?B Sınıfı Yetki Belgesi? ile yetkilendirilmiştir. İlk kurs Kasım 2009 da İstanbul?da düzenlenmiş; hemen ardından Kocaeli Şubemizde enerji yöneticisi eğitimleri başlatılmış ve eğitimler Adana, Ankara, Antalya, Denizli, İzmir, Kayseri, Konya, Samsun, şubelerimize yayılmıştır. Mart 2011 itibarıyla 17?si sanayi, 23?ü binalar üzerine olmak üzere toplam 40 kurs düzenlenmiş ve 346?sı sanayi, 509?u bina olmak üzere toplam 855 mühendis ve teknik öğretmen belgelendirilmiştir. Binalara Enerji Kimlik Belgesi uzmanı eğitimlerine ise toplam 2.283 kişi belgelendirilmiştir. Kamu kurumu niteliğindeki bir meslek kuruluşu olma sorumluluğumuzla, uygulama konusunda dar boğaza giren enerji yönetimi eğitimlerini rahatlamak üzere sanayinin yoğun olduğu Kocaeli ve İzmir Şubelerimizde uygulama laboratuvarları kurma kararı da aldık. İzmir Şubemiz ile İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsünün işbirliği ile oluşturulan ?Enerji Verimliliği Eğitim ve Uygulama Merkezi?, Temmuz 2010 tarihinde faaliyete geçmiştir. Bugün Kocaeli?ndeki laboratuvarımızın devreye girmesiyle Odamız, ?A Sınıfı Yetki Belgesi? alan ilk Yetkilendirilmiş Kuruluş olmaktadır. Merkezimizde Enerji Yöneticisi Kursları düzenlenecek, enerji etüt-proje ve test taleplerine, meslektaşlarımız ile sanayi ve hizmet sektörlerinin ihtiyaçlarına yanıt verilecek, mühendislik öğrencileri laboratuvar olanaklarından yararlanabilecek, enerji verimliliği bilgilendirme eğitimleri yapılacaktır.? TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı da tesisin önemine değindi ve kuruluşunda emeği geçenlere teşekkür etti.

Kaynak : TermoDinamik Dergisi

25 Mayıs 2011 Çarşamba

Bina Açıklıklarındaki Hava Akışı..

Merhaba arkadaşlar,

Bugünkü yazımı, özelikle büyük açıklıklara sahip binalardaki hava akış problemleri ve miktarlarının tespit edilmesine yönelik bir kaç anlatım üzerine yazmayı düşündüm. Bildiğiniz üzere bina dış cephelerindeki bir açıklıktan akan hava debisi ile bu açıklığın iki tarafı arasındaki basınç farkı, açıklığın kaçak fonksiyonu olarak adlandırılan bir bağlantı ile irdeleniyor, bu kısımdaki  kaçak fonkiyonunu hava sızması olarak düşünmeyiniz, ilişkili olsalarda farklı kavramlardır. Hava sızması, belirli şartlar altında, isteğe bağlı olmayan açıklıklardan, kontrol edilmeyen hava değişim debisidir. Hava kaçağı ise bina kabuğunun sızdırmazlığının bir ölçüsüdür.

Kaçak fonksiyonu, açıklığın geometrisi ile ilişkilidir. Bir açıklıktan akan havanın debisi için en çok kullanılan ifade;

Bu formülde

Q : hava debisi, (m3/s)
CD : açıklık için direnç katsatyısı, boyutsuz
A : açıklığın kesit alanı, (m2)
p : Havanın yoğunluğu, (kg/m3)
dp : açıklığın iki tarafındaki basınç farkı, (Pa)

Bu ifade bir açıklıktan hava akışını ifade ediyor ve sürekli halde, tam gelişmiş laminer akış gibi bir çok basitleştirici kabul yapılarak uygulanabilir.

Bir binanın dış cephesindeki açıklıklar, kesit alanı sabit bir kanal sistemi gibi olmadığı için çoğunlukla akış tam gelişmiş hale gelemez ve bu durum Q ile dp arasındaki basit bağlantıların kullanılabilirliğini engeller. Bununla beraber A bir eşdeğer kesit alanı, ve Cd de açıklık geometrisine ve açıklığın iki tarafı arasındaki basınç farkına bağlı olmak üzere bina dış cephesindeki her bir açıklık için yukarıdaki formül kullanılabilir.

Bazı durumlarda aşağıdaki üstel formülde kullanım alanı bulmaktadır. bu ifade;

Bu formülde

Q : hava debisi, (m3/s)
c : akış katsayısı, (m3/sPa)
n : akış üssü boyutsuz

Bu denklem Q ve dp arasındaki ilişkiyi ancak yaklaşık olarak verir. binanın dış kabuğındaki bütün açıklıkların birleştirilmesi tüm bina için basınç farkı ile hava debisi arasında bir bağlantı oluşturur ve bu binanın hava kaçağı olarak adlandırılır.

Arkadaşlar, bugünkü yazım ASHRAE Temel El Kitabı Bölüm 23’den kısa bir özetti, konu ile ilgili daha detaylı bilgi bulmak isterseniz, ilkgili standartlara ulaşmanızda fayda var, hoşcakalın.

18 Mayıs 2011 Çarşamba

Basınçlı Hava Tesisatları..

 

Merhaba arkadaşlar;

Özellikle endüstriyel imalathaneler, hastaneler, proses işlemleri gibi yerlerde büyük ihtiyaç duyduğumuz basınçlı hava tesisatlarına bugün bir bakış yapacağız, bugünkü yazmızın arkasından bu tesisatlarda dikkat edilmesi gereken tasarım yöntemleri ve örnek bir hesapla bilgi denizinde dolaşmaya devam edeceğiz.

Her basınçlı kap işinde olduğu gibi basınçlı hava tesisatlarıda sahip oldukları ortam basıncından yüksek değerler yüzünden potansiyel tehlike taşımaktadır, kullanımı kadar dizaynıda bir o kadar işinin ehli kişiler tarafından yapılmalıdır. Basınçla çalışan cihazların belli bir hava debisi ve çalışma basıncına ihtiyaçları vardır. Genellikle bu değerler kullanılacak cihazın rozetinde belli bir standart içerisinde bulunur.

Örnek vermek gerekirse bazı endüstriyel cihazların hava debisi ve çalışma basıncı değerleri aşağıdaki tabloda listelenmiştir.

Cihaz Adı

Hava debisi (lt/sn)

Basınç (Atü)

Boya Tabancası

4

5-7

Araba yıkayıcı

4

5-7

3/8” somun sıkıcı

2-10

5-7

Panel kesici

6

5-7

Matkap küçük

6

5-7

Matkap büyük

15

8-10

Basınçlı hava tesisatları tasarlanırken, öncelikle kullanmak maksadına dönük olarak cihazların ihtiyaçları belirlenir, kullanım yerine bağlı olarak bir eşzaman faktörü ile toplam ihtiyaç tespit edilir, hastane veya servis istasyonlarında bu oran %80-90 olabileceği gibi küçük işletmelerde %25-30 lar mertebesinde olabilir.

Basınç kaynağı olan kompresörde ısıya dönüşen enerjinin ne şekilde değerlendirileceği tespit edilmelidir, bazı işletmelerde oluşan atık ısının bir ekonomizör vasıtası ile sisteme geri kazandırılması, domestik veya proses ısıtmasında kullanılması sağlanabilir.

Yine basınçlı hava tesisatının majör elemanlarından olan kompresör kadar önemli diğer eleman hava tankıdır, sistemde bir hava tankı bulunması her zaman için faydalıdır, bu sayedekompresörün devreye girip çıkmasından dolayı oluşacak basınç salınımları en aza indirilir, basınçlı hava içerisindeki kirleticilerin filtrelenmesi sağlanır.

Yaygın ve büyük sistemlerde merkezi bir basınçlı hava tankı dizayn edilse bile, tüketici cihazlara yakın ve sadece o cihazın kapasitesine göre seçilen tali hava tüpleride sistemin düzgün çalışmasını sağlayacaktır.

Kompresör debisine bağlı olarak bir tank hacmi seçmek gerekirse aşağıdaki tablo size yardımcı olacaktır.

Kompresör debisi (Lt/sn)

Tank Hacmi (L)

50

700

100

1600

200

3000

Kompresör dairesinde çalışma rejiminden kaynaklanan ve bertaraf edilmesi gereken ısı meydana gelebilir, Çalışma verimini düşüren bu ısının uzaklaştırılması ve taze havanın kompresör odasına ulaştırılması için gerekirse bir fan ve kanal sistemi dizayn edilmelidir. Sistem tarafından oluşacak ısının uzaklaştırılması için aşağıdaki formülü kullanabilirsiniz.

Q = 0.92 N / dT

Bu formülde;

Q : Hava debisi (m3/h)

N : Motor gücü (kW)

dT : izin verilen sıcaklık farkı (‘C)

Emiş kanalındaki toplam basınç kaybının 30 Pa aşmaması ve gerekiyorsa sisteme bir fan eklenmesi yine tasarımımızı başarıya taşıyan etmenlerden olacaktır.

Bir dahaki yazıda görüşmek üzere, hoşçakalın..

17 Mayıs 2011 Salı

Ameliyathane Klima Tasarım Kaideleri..

Merhaba Arkadaşlar;

Bugünkü yazımızda özellikle uzmanlık istiyen konuların başında gelen ameliyathane kliması ve tasarım usüllerine değineceğiz, Yine bu yazımızdan yola çıkarak, yazıda zikredilen standartlara ve yayınlara ulaşmayı ihmal etmeyiniz. Ameliyathane kliması, normal hastane tesisatlarından daha fazla özen ve bilgi istiyor, genel havalandırma ve klimatizasyondan daha fazla, tıbbi gereklilikler ve bunların sağlanması için özel bazı kaideleri içeriyor.
İşte bunlardan bazıları

Her ameliyathane için bireysel santral projelendirilmelidir, eğer bunun imkanı yoksa ameliyathanelerin en azınan aynı gruptan olmasına özen gösterilmelidir.
48 dB max gürültü seviyesi aşılmamalıdır.
En az 2400 m3/h besleme havası debisi dizayn edilmeli, ilgili debinin mahal ısıl yükleri ve havalandırma değişim sayısını karşıladığı kontrol edilmelidir.
En az 1200 m3/h taze hava debisi dizayn edilmelidir.
Oda sıcaklığı 21 ‘C +-3 ‘C arasında olmalıdır.
İzafi nem %30-%65 arasında olmalıdır.
Hava besleme şekli tavandan olmalı.

Akış şekli ise laminer ve tek yönlü akış olacak şekilde, düşük türbülans kriterleri ile dizayn edilmelidir.
Oda sınıflandırması ISO sınıf 5 temizlik sınıflandırmasına uygun olmalıdır.

Bir dahaki yazıda görüşmek üzere, hoşcakalın..
Kaynaklar;Özel hastaneler yönetmeliği,DIN1946-4,VDI2167, DIN4799



16 Mayıs 2011 Pazartesi

650 Lt. Hava Tankı Örnek Çizimi ve Hesapları..

Bugünkü yazımda, daha önce sizlere ilettiğim basınçlı kaplar konularına ek olacak şekilde, 650 Lt. hacimli silindirik hava tankı çizim ve hesaplarını paylaşacağım. 11 Atü çalışma basıncına haiz dik tip bu hava tankında AD-Merkblatter dizayn koduna göre gövde ve bombe hesapları yapılmış ve bu hesaplara göre dizayn edilmiştir.


Öncelikle gövde tasarımından başlamak gerekiyor, tasarım aşamasına geçmeden önce bazı değerlerin bilinmesi gerekiyor.

PD : 11 Bar
PT : 16.5 bar
C1 : 1 mm
V : 0.8
S : 1.5 mm
ST : 1.1 mm
Da : 610 mm
K : 235 N/mm2


Formülü işlettiğimizde 3.66 mm ve test basınca kontolünü yaptığımızda ise 2.94 mm saç kalınlığı çıktığı görülüyor. Burdan hareketle malzeme 6 mm R ST 37-2 çelik saç seçilmiştir.


Örnek çizimi ve toristefik bombeler ile ilgili mukavemet hesabını aşağıdaki linkden download edeceğimiz DWG çizimde bulabilirsiniz.

havatabki_650LT.rar [82 KB]


Hoşçakalın..

14 Mayıs 2011 Cumartesi

Havalandırma Yükleri Hesabı...

 

Merhaba arkadaşlar,


Bugünkü yazımda yapı ısıtma soğutma yüklerine büyük tesiri olan ama nedense ülkemizde pek önemsenmiyen havalandırma yüklerinden bahsetmek istiyorum. Ümit ediyorum bu yazıdan sonra hesaplarımızda biraz daha detaylı analiz eder ve hesabın adı her ne kadar havalandırma yükü olsada, paramızı havaya saçmayız..

Bir binaya giren dış havanın, iç hacim şartlandırma (ısıtma, soğutma, nem alma) yüklerinin bir kısmını oluşturması, binalardaki hava değişim oranlarının gerekli olan en düşük değer ile sınırlandırılmasının nedenlerinden birisidir. Tipik olarak, dış kabuk-baskın binalarda ısıl yükün %20 ile %40 kadarı hava değişimine bağlıdır.


Hava değişimi, bir binanın ısıl yükünü üç şekilde artırır. Birincisi, içeri giren hava, dış hava sıcaklığından iç hava sıcaklığına kadar ısıtılmak veya soğutulmak zorundadır. Bu duyulur ısıtma veya soğutma için enerji tüketimi:

qs = duyulur ısı yükü, W
Q = hava debisi, rn3/s
r = havanın yoğunluğu, kg/m3 (yaklaşık 1,2)
cp = havanın özgül ısısı, J/(kg. K) (yaklaşık 1000)
dt - iç-dış hava sıcaklıkları farkı, "C
olmak üzere
qs=Qpcpdt
bağıntısı ile verilir.


İkincisi, hava değişimi, bir bina içindeki havanın nem içeriğini değiştirir. Bu durum, yazın nemli dış havadan nem alınması gereken bazı yerlerde özellikle önemlidir. İç havanın nem oranının dış havanınkinden çok daha düşük olduğu kış mevsiminde ise, nemlendirme gerekebilir. Bu gizli yükler ile ilgili enerji tüketimi:


qı = gizli ısı yükleri, W
hfg= uygun bir hava sıcaklığında su buharının gizli ısısı, J/kg (yaklaşık 2,34 x 10°)

dW= iç-dış hava özgül nemleri farkı, su buharı kütlesinin kuru hava kütlesine oranı (kg/kg)
olmak üzere
qı=QphfgdW


bağıntısı ile verilir.

Yalıtım sistemi içindeki hava akışı, yalıtımın içinde veya üstünde nemin yoğuşmasına bağlı olarak da, sistemin etkenliğini düşürür.

Bir dahaki yazıda görüşmek üzere, hoşçakalın

Kaynak : ASHRAE TC 4.3 Ventilation Requirements

12 Mayıs 2011 Perşembe

ASP, PHP bilen çalışma arkadaşları arıyoruz..

 

Merhaba arkadaşlar;

Yeni projelerde takım arkadaşımız olabilecek, ASP, PHP bilen çalışma arkadaşları arıyoruz. Konu ile ilgilenenlerin info@antmekanik.com adresinden bizlerle temasa geçmesini rica ederiz.

Ücretsiz Vitrifiye Çizimleri..

 

Merhaba arkadaşlar,


Bugün sizlerle Autocad ortamında sıkça kullandığımız ancak mimari çizimde gereken düzen ve intizam olmadığı için çizimlerimizi çokda bütünlemeyen vitrifiyeler ile değiştirebilceğiniz, mekanik tesisat çizim kurallarına ve ilgili firmaların üretim standartlarına uygun çizilen blokları sunmak istiyorum.


Mesleğe başladığımız dönemlerde herkezde bir blok telaşı vardı. çok iyi hatırlarım bir abimiz bloklarımı veririm ama X Beyin çizimlerinde kullanamazsınız demişti. Ne günlermiş onlar şimdi bloktan bol şey yok piysada ama önemli olan tabiki baştan savma değil ilgili standartlara uygun ve/veya üretici firmanın yayınladığı standartlarda olsun.

Ücretsiz bloklara aşağıdaki linklere tıklıyarak ulaşabilirsiniz.

tesisatguncesi-vitrifiye.zip [460 KB]

 

Yeri gelmişken, çizimdeki istemediğimiz blok ile yeni bloğumuzu nasıl exchange edeceğimizi de anlatalım.


[AutoCAD 2007 ve sonrası]


Öncelikle eski çizimimizi açalım ve değiştirmek istediğimiz bloğu seçelim.

 

Bloğun üstüne sağ-tıklıyarak açılan pop-up menüden blok editörünü çağıralım. Bu işlem ile kendi orjinal mimari çizimimiz yerine ekrana sadece seçtiğimiz bloğu düzenliyebileceğimiz bir pencere açılıyor. Bu pencere üzerinde eski çizimi silmeden önce insert komutu ile değiştirmek istediğimiz standarda uyan bloğu Browse tuşu ile bulup açalım, tabiki bu açma işlemi sırasında ölçeklere dikkat etmekte fayda var, bizim yayınladığımız bloklar 1=1 ölçeğinde, 1/100 çizime insert etmek için .01 oranında küçültmeniz gerekebilir. 

 

 

Insert noktası olarak uygun bir noktayı işaretledikten sonra, eski bloğumuzu çizim oramından temizliyoruz. Bu işlemin ardından Close Block Editor tuşu ile pencereyi kapatarak orjinal çizime geri dönüyoruz.

İşte çizmimizin son hali, yaklaşık 3-4 sn. içinde hazır.

 

Bir dahaki yazıda görüşmek üzere hoşçakalın…

11 Mayıs 2011 Çarşamba

Hastane Kliması ve HEPA Filtreler..

Merhaba arkadaşlar,
Bugünkü blog yazımızın konusu hastene kliması ve özel olarakta HEPA filtreler. Hastane klima, havalandırma uygulamaları son yıllarda hakettiği ilgi alakayı ve uzmanlığı görmeye başladı. Bundan önceki dönemlerde proje aşaması ve uygulamalar tam anlamıyla içler acısı durumdaydı. Ülkemizdeki standartlaşma çalışmalarına MMO ve diğer sektör derneklerininde el atmasıyla güzel bir noktaya gelindi.

Hastane klimasında dikkate alınması gereken bir çok alt sınıf olduğu gibi özellikle ameliyathanelerin klimatize edilmesi ve havalandırılması büyük önem arz ediyor. Hastane kliması detaylarına girmeden önce bazı kaynakçaları sizinle paylaşmak istiyorum, bu kaynaklara haiz olmak sizi her zaman bir adım öne taşıyacaktır.
ASHRAE 2003 Handbook HVAC Aplication
ASHRAE 52.1-52.2 Standarts
VDI 2167 Building Services in Hospitals
VDI 2083 Cleanroom Technology
DIN 1946-4 HVAC system in Hospitals

Hastane kliması ve havalandırmasında belkide en önemli bileşenlerden bir tanesi menfezler ve filtrelerdir. İstenilen hijyen şartlarının oluşması ve devamı için menfez ve filtrelerin ilgili standartlara uygun bir şekilde projelendirilmesi, imal edilmesi ve işletilmesi gerekiyor. En ufak bir aksaklıkta dahi hastanenin tüm birimleri ile ilgili istenmeyen sonuçların doğacağı üzerinde dikkatle durulması gereken bir noktadır.
Filtreler genel manası ile havalandırma tesisatındaki parçacıkları tutmak için kullanılan hava temizleyici aparatlardır. Hava içindeki kirletici, duman vs. hatta virüs ve bakterilerinde bir partikül olduğunu unutmamak gerekir. besleme havasının migroorganizmalar dahil parçacıklardan oluşan her türlü kirleticiden arındırılması gerekir. Bunu için genellikle çok kademeli filtrasyon uygulamaları yapılır.
Bu kademeler Ön filtre (F7) , Hassas filtre (F9) ve Son filtre ( H13) diyebileceğimiz aşamalardır. Toplayıcı ve kirli hava atış (egzost) filtreleride bu sisteme entegre edilebilir.
Filtre grupları olarak G,F,H ve U sınıfı filtreler tercih edilmelidir.
G grubu kaba toz filtreleri G1,G2,G3,G4
F grubu ince toz filtreleri F5, F6, F7, F8, F9
H grubu Yüksek verimli, HEPA filtreler H10,H11,H12,H13,H14
U grubu ULPA ultra düşük geririmli filtreler U15,U16,U17

Yüksek verimlilikteki HEPA filtreler partikül tutucu hava filtreleridir. 0,3mikron çapındaki partiküller için verimliliği %99.97 den %99.995 kadar değişmektedir. Hepa filtreler normal debisinde 250 Pa karşı basınçta hava geçiren, kirlendiği zaman atılabilen filtrelerdir. Bakteri ve virüsler 0,3 mikrondan küçük partiküllere tutunamayacağından, Ameliyat Odasında enfeksiyon riski minimize edilmiş olur.
Bir dahaki yazımızda hastane klimasının inceliklerine değineceğiz. Hoşçakalın



















10 Mayıs 2011 Salı

Kazanları Tanıyalım..

 

Merhaba arkadaşlar;
Bundan önceki günlerde yeni açılan blog sitemizin entegrasyonu ve eski yazılarımızın bir özet tekrarı ile sizlerle buluşmuştuk, bugünden itibaren mekanik tesisat alanındaki özgün blog yazılarımıza devam edeceğiz. Pek tabiki bizi yönlendiren sizin katılımınız ve güzel eleştirileriniz olacak. Bugünkü yazımızın konusunu mekanik tesisatın adeta kalbi diyebileceğimiz ve aslında yakından tanıdıkça imalat ve işletmesinin bile başlı başına ayrı bir uzmanlık alanı oldunu göreceğimiz kazanlar teşkil ediyor.

 


Şekil:1


Kazan çeşitleri ve sınıflandırılması bir çok etmene göre yapılırken, ülkemizdeki genel geçer kabullere göre; Alev/duman boruları dolaşımına göre, su hacmine göre, akışkanın özelliklerine göre ve yakıt cinsine göre sınıflandırılabilir.


Alev/duman boruları dolaşımına göre;
a. Su borulu kazanlar
b. Alev borulu/su borulu kazanlar
c. Alev borulu, duman borulu, alev-duman borulu
Su hacmine göre;
a. Büyük su hacimli kazanlar
b. Küçük su hacimli kazanlar
c. Buhar jeneratörleri
Akışkan özelliklerine göre;
a. sıcak su kazanları
b. Kaynar su kazanları
c. Kızgın yağ kazanları
d. Buhar kazanları (alçak basınç 0.5 bar’a kadar)
e. Buhar kazanları (yüksek basınç 0.5 bar’dan yukarı)
Yakıt cinsine göre;
a. Katı yakıtlı kazanlar
b. Sıvı yakıtlı kazanlar
c. Gaz yakıtlı kazanlar
d. Çok yakıtlı kazanlar


Ülkemizde kazan imalat usulleri ve standartları çeşitli olmakla beraber genellikle TS 377- Çelik malzemeden kaynaklı silindirik kazanlar, TS 497 – Çelik malzemeden kaynaklı, TS 3101 – Sabit kazanların yapım kuralları, TS 3362 – Basınçlı kaplar hesap usulleri standartları kullanılmaktadır. Yine aynı şekilde bizim standartlarımızı kapsıyan ve daha geniş imkanlar sunan AD-merkblatta, Brau Veritas, ABS, ASME gibi standartlarda da kazan imalat usulleri ile ilgili bilgileri bulabilirsiniz. Hepsine zaman içinde değinecek ve püf noktaları ile aralarındaki farkları irdeleyiceğiz.
Aşağıda 1,000,000 Kcal/h kapasiteli bir kızgın yağ kazanının serpantin teknik tesmini bulabilirsiniz.

 


Şekil.2

 


Şekil.3


Bir dahaki yazıda görüşmek üzere, hoşçakalın…

6 Mayıs 2011 Cuma

TesisatGüncesi : İzleyici Kampanyası

 

Merhaba arkadaşlar;

Yeni Blog sitemiz TesisatGuncesi izleyicileri arasında bir kampanya düzenliyoruz. Sağ tarafta bulanan İzle Butonuna tıklıyarak kayıt yaptıran güncemizi izleyen ilk 100 izleyicimiz arasında çekiliş ile tespit edilecek 1 kişi MTH için Isı Kaybı Paketi kazanacak. MTH Başlangıç paketi olarak düşünülebilecek bu pakette DIN ve TS normunda ısı kaybı hesabı yapabilen MTH için Isı Kaybı Hesabı ve TS825 normunda Isı iletim katsayıları, buhar geçiş ve yoğuşma hesabı ile Isı yalıtım formu hazırlayabilen  MTH için K Değeri Hesabı mevcut.

Güncemizi izlemeye alarak sizde MTH için Isı Kaybı Paketi’ne ÜCRETSİZ sahip olabilecek şanslı kişi olabilirsiniz.

MTH için Isı kaybı Paket’ni incelemek isterseniz aşağıdaki linkleri kullanbilirsiniz.

http://www.antmekanik.com/modulisikaybi.asp

http://www.hepsiburada.com/liste/department.aspx?categoryID=9019&sp=brand=mthyazilim

http://dukkanlar.gittigidiyor.com/Ant_Shop/

Bir dahaki yazıda görüşmek üzere..

Ürün İnceleme : TROX'tan Belgeli Yangın Damperleri

 

Yangın damperleri test ve onay gerektiren ürünlerdir. Hem global hem de lokal standart ve şartlara uygun olarak üretilmeleri gerekmektedir. Böylece yangın damperlerinin foksiyonu ve güvenilirliği belgelenmiş olacaktır. EN 1366-2 standardına göre test edilmiş TROX yangın damperleri, havalandırma sistemlerinde sistemin bir bölümünde yangın çıkması durumunda diğer bölümlerini alevden, dumandan ve ısıdan izole etmek amacıyla kullanılır. Hava akış yönünde veya hava akışına zıt yönde monte edilebilir. Damper klapesi yangın kompartımanları arasında ısı geçişini engellemek için minimum 4 cm kalınlığında izolasyon malzemesinden üretilmektedir.

Yangın damperleri, 72 °C ergiyen sigortalı ya da servomotor ile tahrikli olarak üretilmektedir. Damper servomotorları 24V ya da 230V yay geri dönüşlüdür. Emniyet açısından servomotora entegre 72 °C sıcaklıkta otomatik olarak kapanmayı sağlayan ETR (Electrical Thermal Release) mekanizması da bulunmaktadır. Yangın damperlerinin servomotorları uzaktan kumanda edilebilir ya da bir duman dedektörü ile de kapatılabilir. Ergiyen sigortalı damperlerde damper açık-kapalı pozisyonunu gösteren switchler ilave edilebilir.

Dikdörtgen yangın damperleri 200*100 mm?den başlayarak 1500*800 mm?ye kadar üretilmektedir. Flanş flanşa yatay ya da dikey montaj mümkündür. Damper flanşına entegre edilebilen dairesel boğaz elemanı, kapama menfezi gibi opsiyonel aksesuarlar mevcuttur.

TROX, yangın ve dumandan korunma alanında oldukça geniş bir ürün grubuna sahip olup, dikdörtgen yangın damperinin yanında, dairesel yangın damperleri, gemici tip yangın damperleri, duman damperleri, duman dedektörleri ve özel ürünler de ürün gamında yer almaktadır. Opsiyonel olarak pnömatik ya da ex-proof motor alternatifleri de mevcuttur.

 

Kaynak : TesisatMarket Dergisi

5 Mayıs 2011 Perşembe

Yangın Pompası ve Hidrofor Daireleri

Merhaba arkadaşlar,

Bildiğiniz üzere yangın tesisatı tasarımı ve hesaplandırması bina içi mekanik tesisat işleri arasında ayrı bir uzmanlık ve bilgi/deneyim gerektiriyor. Bizde naçizane yazılarımız ile sizleri bu konuda bilgilendirmeye, okuyup araştırma yapmaya sevk etmek istiyoruz. Bugünkü yazımızın konusunu yangın pompası ve hidrofor dairesi tasarımı olarak seçtim.

mth-yangin3

Ülkemizde yangınla mücadele ve yangından korunma sistemleri tasarımında TÜYAK, İtfaiye yönetmelikleri ve pek tabi NFPA kaynaklarından faydalanılıyor. Bakanlar Kurulu' nun 10/08/2009 tarihli toplantısında kararlaştırılan, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik revizesi, 9 Eylül 2009 tarih 27344 nolu Resmi Gazete' de yayınlanmıştır. Gün geçtikçe standartların yükselmesi ve tasarım açısından uygulama alanları bulması tabiki sevindirici. Bu yazımızda özellikle hidrofor daireleri bileşenleri ve yangın pompaları ile ilgili bazı bilgiler vereceğiz.

Yangın pompa sisteminde verim, az enerji tüketme, vb. kaygılar dikkate alınmaz. Yangın pompa sistemleri başka sistemler ile birleştirilemez ve başka sistemler için kullanılamaz bunlar, kullanma suyu, bahçe sulama vb. dir. Yangın pompa sistemi olası hatalara karşı yedeklenmiş olmalıdır.

Yangın suyu basınçlandırma  sistemi, diğer kullanımlardan ayrı bir mekan içinde olmalıdır. Korumalı ve bağımsız bir yangın pompa odası dizayn edilmelidir.
Yangın suyu basınçlandırma sistemi yangın suyu talebi boyunca istenilen debiyi sağlayabilecek yeterli büyüklükte ve güvenilirlikte bir su kaynağı tarafından beslenmelidir.

mth-yangin2

Bir yangın pompası genellikle aşağıdaki bileşenlerin bazılarından oluşur.
 
mth-yangin4
Pompa gövdesi (NFPA veya VdS onaylı)
Motor
Pompa kumanda ünitesi
Hava atım vanası (Dikey milli pompalarda kullanılmaz)
Gövde soğutma vanası (Dizel pompalarda kullanılmaz)
Basınç rahatlatma vanası
Esnek bağlantı
Basınç anahtarı
Debi ölçer
Akış deneme vanası
Pompa kapatma vanası
Kaçak giderme düzeneği.

Yukarıda saydığımız elemanlara elerliyen günlerde detaylı bakış yapacağız.
mth-yangin4
Şekil.1 Basınç hissetme hattı

Bir yangın pompa sisteminde anma debisine bağlı olarak dizayn edilmesi gereken emiş ve basma çapları NFPA 20-1999’a göre aşağıda listelenmiştir.
Anma Debisi (m3/h)
Emiş borusu çapı (inç)
Basma borusu çapı (inç)
Debi ölçer çapı (inç)
5.70
1"
1"
1 1/4"
11.34
1 1/2"
1 1/4"
2"
22.74
2"
2"
2 1/2"
34.08
2 1/2"
2 1/2"
3"
45.42
3"
3"
3"
56.76
4"
3"
4"
68.16
4"
4"
4"
90.84
4"
4"
4"
102.18
5"
5"
4"
113.52
5"
5"
5"
170.34
6"
6"
5"
227.10
8"
6"
6"
283.86
8"
8"
6"
340.62
8"
8"
8"
454.20
10"
10"
8"
567.72
10"
10"
8"
681.30
12"
12"
8"
794.82
12"
12"
10"
908.40
14"
12"
10"
1021.92
16"
14"
10"
1135.50
16"
14"
10"

Bir dahaki yazıda görüşmek üzere, hoşçakalın…

İSKİD, Klima İstatistikleri Basın Toplantısı Düzenledi

 

 

İSKİD (İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği), 4 Nisan 2011 Pazartesi günü TOBB binasında klima istatistikleriyle ilgili basın toplantısı düzenledi. Toplantıda ilk olarak söz alan İklimlendirme Sektör Meclisi Başkan Yardımcısı Metin Duruk, iklimlendirme sektörünün Türkiye sanayii içindeki yeri ve 2023 hedefleriyle ilgili konuşmasını yaptı, konuşmasında sektörün güçlü yönlerinin; sektör vakfı ve dernekleri arası örgüt birliği, yüksek kalitede yetişmiş teknik eleman, mühendislik birikiminin üst seviyede olması, yüksek oranlı katma değer, ar-ge yaparak kendi teknolojisini yaratma potansiyeli, uluslararası müteahhitlik firmaları ile yapılan işbirlikleri, AB standartlarına uyum ve aynı standartlarda üretim, AB ve uluslararası örgütlerle organik güçlü ilişkiler olduğunu belirtti.

Duruk?un ardından söz alan İSKİD Yönetim Kurulu Başkanı Levent Aydın ise yaptığı konuşmada, ?İçinde bulunduğumuz günlerde İSKİD olarak heyecan duyduğumuz bir çalışma içindeyiz. Bu heyecanımızın sebebi kamu kuruluşlarımızın, ihracat meclisimizin ve sivil toplum kuruluşlarımızın çalışmaları ile toplumsal bir konsensus ile açıklanan ve Cumhuriyetimizin 100. kuruluş yıl dönümü olan 2023 yılındaki ülkemizin ihracat hedeflerinin belirlenmiş olmasıdır. Derneğimiz, sektörümüzdeki diğer dernekler ve sivil toplum kuruluşları ile birlikte hedefimize ulaşabilmemiz için gerekli yol haritası belirleme çalışması içindedir. Toplumsal bir uzlaşma içinde ve bu denli uzun periyotlu bir ihracat planlaması çalışmasının başlatılmış olmasından dolayı derneğimiz adına büyük memnuniyet duyduğumu belirtmek isterim. Tabi burada temel veri ihracat hedefi olmak ile birlikte, ihracat bedeli içindeki yerli ürün miktarının arttırılması ve ihracattaki katma değerin yükseltilmesi de çok önemli kriterlerdir. İhracatımızın, ithalata dayalı ihracat yerine kendi kaynaklarını kullanan ve kendi teknolojisini üreten şekle dönüştürülmesi çok önemlidir. Bu konuda devletimize, sivil toplum kuruluşlarımıza ve firmalarımıza çok önemli görevler düşmektedir? dedi. Konuşmasını, İSKİD?in sosyal sorumluluk projelerinden biri olan Mardin Hatıra Ormanı filmiyle bitiren Aydın, sözü İSKİD Yönetim Kurulu Üyesi ve Saymanı Sedat Akiska?ya bıraktı. Akiska ise sunumunda, Türkiye iklimlendirme sektörünün pazar payı ile ilgili rakamsal bilgiler verdikten sonra, ?Ülkemizin ihracat ağırlığı ve büyüyen ekonomisi, artan tüketici güveni, artan yatırımları ile dış ticaret fazlası veren bir sektörüz. Ülkemizde penetrasyon oranının düşük olması nedeni ve gelişen ihracatımız ile sektör büyümeye devam edecektir. Gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de enerji verimliliği yüksek, alternatif yenilebilir enerji kullanan ürünlere teşvik verilmesini de beklemekteyiz? sözleriyle sunumunu noktaladı.

Kaynak : Termodinamik Dergisi

3 Mayıs 2011 Salı

64bit MTH

Merhaba arkadaşlar;


   
MTH paket yazılımı ile ilgili en büyük geliştirme kalemimiz şu aralar 32bit’den 63bit’e transfer işlemleri. Donanım kilidine ulaşan sürücüler 64’bit işletim sistemleri ile uyumlu olmadığı için MTH paket yazılımı bugüne kadar 64bit bilgisayarlarda kullanılamıyordu.
Yaptığımız çalışmalar sonrasında Microsoft’un yayınladığı bir uygulama ile MTH ‘ın 64bit işletim sistemlerinde donanım kilidine ulaşabilmesi sağlandı. Tabiki MTH’ın bir bütün olarak 64bit’e transfer edilmesi çalışmaları sürüyor, geçici bir çözüm olarak aşağıda anlatılan yöntemler ile Windows on Windows mantığı ile çalıştığınız işletim sistemi üzerine bir 32bit XP kurulumu yapılıyor ve MTH bu uygulama üzerinde çalışıyor.
En başta belirttiğimiz gibi bu geçici tavsiyeyi uygulamak isterseniz. aşağıdaki linklerden ilgili yazılımları indiriniz.
Uygulamayı incelemek için;
http://www.microsoft.com/windows/virtual-pc/default.aspx
Uygulamayı bilgisayarınıza download etmek için
http://www.microsoft.com/windows/virtual-pc/download.aspx
Windows7 64bit üzerinde çalışabilecek Windows XP için
http://download.chip.eu/tr/Windows-XP-Modus-for-Windows-7_6147872.html
Bir dahaki yazıda buluşmak üzere..